Afdrukbare versie   |  

Laatst bijgewerkt op 06.08.2015

Naast de contaminanten waarvoor een norm vastgelegd is in de nationale of de Europese wetgeving, worden ook analyses uitgevoerd op niet-genormeerde contaminanten. De bedoeling is data te verzamelen en deze over te maken aan het EFSA die ze zal gebruiken in haar risico-beoordelingen:

• furaan, een vluchtige verbinding die gevormd wordt tijdens het verhitten van levensmiddelen en die accumuleert in gesloten recipiënten en als mogelijk carcinogeen voor de mens wordt beschouwd;
• acrylamide, een neurotoxische en waarschijnlijk cancerogene stof voor de mens die wordt gevormd tijdens de verhitting van bepaalde voornamelijk koolhydraatrijke levensmiddelen bij hoge temperaturen;
• ethylcarbamaat, een stof die van nature voorkomt in gefermenteerde levensmiddelen en alcoholische dranken zoals brood, yoghurt, sojasaus, wijn, bier en vooral in eau de vie van steenvruchten (kersen, pruimen, mirabellen en abrikozen). De Europese streefwaarde is van 1 mg/l;
• hexabromocyclododecaan (HBCD), een vlamvertrager die gebruikt wordt in extruderend (XPS) en expanderend (EPS) polystyreenschuim (gebruikt als thermische isolatie in de bouwnijverheid), en in textiel. HBCDD is in het leefmilieu aanwezig en wordt bijgevolg ook in levensmiddelen en diervoeders aangetroffen;
• polybroombifenylen (PBB) en polybroomdifenyleters (PBDE) vlamvertragers die gebruikt worden in vele toepassingen (plastics, textiel, elektronica…). Ze komen voor in het leefmilieu en kunnen bijgevolg de voedselketen contamineren;
• perfluoralkylverbindingen (PFAS), gebruikt in textiel, producten voor behandeling van tapijten en leder, oppervlakteactieve stoffen, schuim voor brandbestrijding, … ;
• benzeen, een kankerverwekkende stof die vele toepassingen kent in de industrie (chemicaliën, detergenten, verven, plastics) en ook voorkomt in o.a. uitlaatgassen en sigarettenrook. Daardoor is benzeen in ons milieu aanwezig en kan het dus in de voedselketen terecht komen. Benzeen kan ook in voedingsmiddelen gevormd worden door de decarboxylatie van de zouten van benzoëzuur (benzoaten) in aanwezigheid van ascorbinezuur (vitamine C). Benzoëzuur wordt aan heel wat voedingsproducten toegevoegd als bewaarmiddel en ascorbinezuur kan als natuurlijke stof of als voedingsadditief aanwezig zijn. De inname van benzeen via voeding is zeer beperkt. De belangrijkste bron van inname is door blootstelling aan de lucht (bijvoorbeeld via inhalatie);
• 3-monochloorpropaan-1,2-diol (3- MCPD), een verontreiniging die wordt gevormd bij de zure hydrolyse van plantaardige eiwitten. 3-MCPD is potentieel cancerogeen als het gedurende een langere periode en in hoge doses wordt toegediend. 3-MCPD en zijn esters komen voor in een groot aantal levensmiddelen en ingrediënten, in het bijzonder in sojasaus, maar ook in brood, crackers, geroosterde koekjes, kaas, gemodificeerd zetmeel, plantaardige oliën, …. Bij de spijsvertering zouden de esters omgezet worden in vrij 3-MCPD. Er werden 140 analysen uitgevoerd op monsters van diverse voedingsproducten uit transformatie en distributie. In het kader van het protocol tussen het FAVV en het FAGG worden door het FAGG (Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten) jaarlijks monsters geanalyseerd van zuigelingenvoeding in de apotheek;
• ergotalkaloïden, alkaloïden die voorkomen in bepaalde schimmelstructuren (sclerotiën) van het genus Claviceps (in het bijzonder Claviceps purpurea). Deze schimmelstructuren ontwikkelen zich in plaats van korrels op graanaren of zaden. De ergotalkaloïden veroorzaken neurologische afwijkingen en beïnvloeden het immuunsysteem en het voortplantingssysteem.