www.favv.be       FAVV - ACTIVITEITENVERSLAG 2018
Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen
A tot Z
FR NL



Residuen van bestrijdingsmiddelen Afdrukbare versie   |   Laatst bijgewerkt op 20.06.2019

Het gebruik van bestrijdingsmiddelen bij de teelt van groenten, fruit en akkerbouwproducten kan aanleiding geven tot de aanwezigheid van residuen in levensmiddelen en diervoeder. De maximale residulimieten (MRL) zijn vastgelegd in de Europese wetgeving zodat het correct gebruik van de bestrijdingsmiddelen kan worden nagegaan (gebruik van erkende producten in de teelt, naleving van de dosissen en de termijnen vóór de oogst) om zo de gezondheid van de consument te beschermen. MRL zijn geen toxicologische limieten. Een overschrijding van de MRL betekent niet noodzakelijk - en zelfs zelden - een gevaar voor de consument, maar is het teken van verkeerd gebruik van het bestrijdingsmiddel. De levensmiddelen en diervoeders waarvan het residugehalte de MRL overschrijdt, mogen niet op de markt worden gebracht.

Het controleprogramma voor residuen van bestrijdingsmiddelen werd uitgewerkt op basis van het risico en schenkt bijzondere aandacht aan levensmiddelen en diervoerders die MRL-overschrijdingen kunnen vertonen. De monsters worden geanalyseerd aan de hand van methodes die toelaten om meer dan 600 verschillende residuen op te sporen. In geval van overschrijding van de MRL wordt een risicobeoordeling uitgevoerd. Indien het levensmiddel wordt verdeeld en potentieel gevaarlijk blijkt voor consument en/of dier, dan worden alle noodzakelijke maatregelen getroffen om de consumptie van deze levensmiddelen te vermijden (uit de handel nemen, persbericht en recall van de producten in voorkomend geval). Er wordt ook een inspectie uitgevoerd bij de verantwoordelijke (de Belgische producent of invoerder) om de redenen van de overschrijding van de MRL te bepalen en er worden bijkomende analyses uitgevoerd. Afhankelijk van de ernst van de inbreuk ontvangt de verantwoordelijke operator een waarschuwing of een boete.

In toepassing van verordening (EG) 669/2009 zijn ook tijdelijke verscherpte controles van toepassing op een twintigtal producten uit de Dominicaanse Republiek, Turkije, Egypte, China, Benin, Vietnam, Oeganda en India.



Algemene resultaten van de analyses van residuen van bestrijdingsmiddelen


Aantal missies Aantal operatoren
2.919 1.462


Matrix Controlemotief Aantal monsternemingen Gunstige monsternemingen* (%) Gunstige monsternemingen* 2018 vs 2017 (%)
Diervoeders Controleplan**
87 100 +1,3
Babyvoeding Controleplan**
93 100 =
Water Food en Non-Food Controleplan** 150 99,3 -0,7
Opvolging van non-conformiteiten*** 3 100 /
Groenten, fruit, granen en andere plantaardige producten Controleplan** 2.186 98,0 =
Verordening 669/2009**** 237 92,8 -2,2
Opvolging van non-conformiteiten*** 92 69,6 -6,9
Producten van dierlijke oorsprong Controleplan** 1.270 99,8 =
Opvolging van non-conformiteiten*** 2 100 =
Verwerkte producten van plantaardige oorsprong Controleplan** 96 96,9 -1,8
Verordening 669/2009**** 1 100 /
Opvolging van non-conformiteiten*** 5 40,0 /
Totaal 4.220 97,7 -0,4

* rekening houdend met de onzekerheid van het resultaat
** monsters die worden geanalyseerd in het kader van het controleprogramma waarbij monsters steeksproefgewijs genomen worden
*** gerichte monsters die geanalyseerd worden naar aanleiding van non-conformiteiten die worden vastgesteld in het controleplan, klachten...
**** gerichte monsters die geanalyseerd worden in het kader van de versterkte controles bij invoer


Het globaal conformiteitspercentage van de bemonsteringen op residuen van pesticiden dat werd vastgesteld in 2018 lag net iets lager dan het percentage dat werd vastgesteld in 2017 (-0,4%) en is ongeveer gelijk aan dat van 2016.



Monsternemingen in het kader van het controleplan (groenten, fruit, granen en andere plantaardige producten)

Matrice Aantal monsternemingen Monsternemingen met ten minste één residu (%) Gunstige monsternemingen (%) Gunstige monsternemingen*
2018 vs. 2017 (%)
Citrusfruit 117 94,0 100 =
Pitvruchten 42 92,9 100 =
Steenvruchten 81 92,6 100 =
Bolgroenten 91 47,3 100 +1,1
Bessen en klein fruit 293 91,5 99,3 +0,7
Wortelgroenten en knolgroenten 169 62,7 98,8 -1,2
Peulvruchten 132 47,7 98,5 -0,7
Vruchtgroenten 300 55,0 98,3 =
Kolen 118 30,5 98,3 -0,8
Bladgroenten 241 80,1 98,3 +0,1
Stengelgroenten 124 71,8 96,8 -0,8
Andere plantaardige producten (Tuinbonen, oliehoudende & specerijen) 55 41,8 96,4 -3,6
Granen 100 64,0 96,0 -2,1
Divers fruit 123 49,6 95,9 -2,4
Paddensteolen 40 77,5 95,0 -2,5
Thee & infusies 79 60,8 94,9 +5,0
Tuinkruiden 81 90,1 92,6 +4,9
Totaal 2.186 68,0 98,0 =

68 % van de stalen van fruit, groenten, granen en andere plantaardige producten bevatten één of meerdere residuen van pesticiden. 98% hiervan respecteerden de MRL vastgelegd in de wetgeving (vergelijkbaar met 2017).



Conformiteiten volgens de oorsprong van de levensmiddelen in het kader van het controleplan (fruit, groenten, granen en andere plantaardige producten)

Oorsprong van de producten Gunstige monsternemingen (%)
België 98,3
Lidstaten EU 99,1
Derde landen 96,0

Net zoals de vorige jaren is het percentage conforme resultaten hoger voor producten afkomstig uit België en Europa dan voor producten geïmporteerd uit derde landen.



Monsternemingen in het kader van de opvolging van non-conformiteiten (groenten, fruit, granen en andere plantaardige producten)

Matrix Aantal monsternemingen Gunstige monsternemingen (%) Niet-conforme levensmiddelen
Vruchtgroenten 46 60,9 Paprika's en aubergines
Divers fruit 19 68,4 Corossolen, durions en passievruchten
Tuinkruiden 10 80,0 Rijst en knolrapen
Andere 17 88,2 Munt
Totaal 92 69,6 -


Deze monsters vormen een hoog risico op non-conformiteiten, aangezien ze worden geanalyseerd nadat er non-conformiteiten werden aangetroffen in het kader van het controleplan, klachten of RASFF-berichten. De voornaamste vastgestelde non-conformiteiten hadden voornamelijk betrekking op levensmiddelen ingevoerd uit derde landen.



Monsternemingen in het kader van de verhoogde controles bij invoer (verordening 669/2009)

Oorsprong Aantal monsternemingen Gunstige monsternemingen (%) Niet-conforme levensmiddelen
Egypte 61 100 -
Oeganda 61 93,4 Aubergines
Dominicaanse Republiek 60 93,3 Bonen en paprika’s
China 19 84,2 Thee
Benin 15 86,7 Ananas
Turkije 9 100 -
Vietnam 9 88,9 Paprika’s
Pakistan 3 0 Paprika’s
India 1 100 -
Totaal 238 92,9 -




Verwerkte producten van plantaardige oorsprong

In 2018 werden 102 monsters van verwerkte producten van plantaardige oorsprong geanalyseerd. Alle vastgestelde non-conformiteiten betreffende deze producten hadden betrekking op gedroogde gojibessen (zie http://www.favv.be/consumenten/onzevoeding/groentenfruit/gojibessen/).




RASFF-berichten

Het FAVV heeft in 2018 via het Europees waarschuwingssysteem RASFF 24 non-conformiteiten gemeld betreffende MRL die een potentieel gevaar vormden voor de gezondheid van de consument. Deze non-conformiteiten werden gedetecteerd tijdens officiële controles van het FAVV of bij analyses in het kader van de autocontrole van de operator. Deze producten werden van de markt gehaald en, indien nodig, teruggeroepen van bij de consumenten (zie onderstaande tabel).

Herkomst Controlemotief Aantal meldingen Betrokken producten Problematische residuen
België Autocontrole 2 Aardbeien
Spinazie
Dichloorvos
Dimethoaat
China Officiële controle Autocontrole 6 Goji bessen Nicotine, carbofuran, propargiet
Benin Officiële controle (669) 2 Ananas Ethefon
Imazalil
Frankrijk Autocontrole 1 Spinazie Fluazifop-P-butyl
India Officiële controle 1 Gierst Chloorpyrifos
Oeganda Officiële controle (669) 1 Aubergines Dimethoaat
Polen Autocontrole 2 Appelen Chloorpyrifos
Dominicaanse Republiek Officiële controle (669) 2 Bonen Chloorpyrifos, carbofuran
Senegal Officiële controle 2 Aubergines Dimethoaat, methomyl, profenofos
Thailand Officiële controle 2 Durions Chloorpyrifos, carbendazim, dichrotofos, metalaxyl, phenthoaat
Vietnam Officiële controle 3 Corossol Acefaat, methamidofos, spirotetramat
   
Onze opdracht is te waken over de veiligheid in de voedselketen en de kwaliteit van ons voedsel, ter bescherming van de gezondheid van mens, dier en plant.

ONZE SITES : - FAVV Professionelen
- FAVV Consumenten
- De smiley
- Wetenschappelijk Comité
- Foodweb
- FAVV Enquêtes
CONTACT :
- De woordvoerders
- Lokale controle-eenheden (LCE)
- Interne en externe laboratoria
- Het meldpunt voor de consument
- De ombudsdienst voor de operatoren