www.favv.be       FAVV - ACTIVITEITENVERSLAG 2018
Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen
A tot Z
FR NL



Controles op intracommunautaire zendingen Afdrukbare versie   |   Laatst bijgewerkt op 17.06.2019

De intracommunautaire zendingen van dieren en van bepaalde dierlijke producten zoals sperma en embryo's worden onderworpen aan een officiële certificering, uitgevoerd via specifieke modellen voor elke soort of elk product. Dat handelsverkeer wordt ook gemeld via TRACES (TRAde Control and Expert System), een informaticasysteem gedeeld door alle lidstaten van de Europese Unie en waarbij het vervoer van dieren en van bepaalde producten van dierlijke oorsprong wordt geregistreerd. TRACES meldt zo aan de bevoegde autoriteit van de plaats van bestemming het vervoer van de dieren vanuit hun plaats van herkomst en maakt het mogelijk om alle controles in te vullen die door de bevoegde autoriteiten tijdens het vervoer of op de plaats van bestemming worden uitgevoerd met betrekking tot dierengezondheid en dierenwelzijn en met betrekking tot de volksgezondheid.


Levende dieren en levende producten

  Aantal uitgaande zendingen Aantal inkomende zendingen
Soorten Certificaten Hoeveelheid Certificaten Hoeveelheid
Runderen 7.781 340.099 8.242 391.906
Varkens 6.225 1.181.468 6.631 1.517.159
Schapen 221 3.333 743 60.026
Geiten 27 6.453 156 8.266
Pluimvee 9.531 114.944.375 14.728 114.329.300
Andere vogels 133 7.684 20 2.329
Vissen en andere aquacultuurdieren 406 813.627 1.411 2.968.439
Paarden 5.424 10.634 7.555 14.356
Honden, katten, fretten 88 1.022 3.122 22.404
Lagomorfen en knaagdieren 149 18.995 153 91.022
Andere zoogdieren 148 853 177 469
Amfibieën en reptielen 8 27 48 422
Ongewervelde landdieren 2.315 532.541 203 45.802
Sperma en embryo's 6.729 3.392.715 6.622 1.272.955
Broedeieren en SPF-eieren 1.353 192.322.061 2.731 236.115.114
Totaal 40.538 313.575.886 52.542 356.839.969

In 2018 bleef het aantal intracommunautaire handelscertificaten dat werd uitgegeven door het FAVV nagenoeg gelijk aan het aantal certificaten in 2017. Deze tendens werd vorig jaar reeds vastgesteld, na de regelmatige stijging die sedert enkele jaren werd geregistreerd. In vijf jaar tijd (sinds 2013) bedraagt die stijging 39%. Het aantal inkomende zendingen heeft een lichte daling (- 1,5 %) gekend ten opzichte van 2017, hoewel de stijging ten opzichte van 2013 positief blijft (+ 13,5 %). De totale handel in dieren (inkomend en uitgaand) heeft een lichte daling gekend (- 5 %) voor de landbouwzoogdieren (runderen, varkens, schapen, geiten en paarden), maar er was een sterkere daling (-18 %) voor pluimvee (met inbegrip van broedeieren).

Net als in 2017 zijn de aantallen inkomende en uitgaande runderen in 2018 blijven toenemen, maar het saldo tussen uitgaande en inkomende runderen is sterk gedaald ten opzichte van 2017: het saldo ten gunste van de inkomende runderen ten opzichte van de uitgaande runderen bedroeg 51.807 in 2018 tegenover 90.695 in 2017, dit is een daling van 43 %. Deze evolutie is te wijten aan een sterke stijging van de uitgaande zendingen (+76.859 ten opzichte van 2017) terwijl de inkomende zendingen minder sterk gestegen zijn (+ 37.971). De uitvoer van mestrunderen vertegenwoordigt nu het grootste deel van de intracommunautaire handel in aantal: 72 % van de uitgevoerde runderen tegen 58 % in 2017, uitgedrukt in cijfers geeft dit 245.275 eenheden, dat is 91.884 meer dan in 2017. Het aantal ingevoerde mestrunderen is ook gestegen ten opzichte van 2017, maar in mindere mate: het bereikte 160.741 eenheden, dit is 31.888 meer dan in 2017.
De intracommunautaire invoer van slachtrunderen loopt op tot 172.752, dit is 44 % van de ingevoerde runderen, deze wordt in absolute aantallen gehandhaafd ten opzichte van 2017 (172.050 runderen) en 2016 (167.377 runderen). De export van fokrunderen vertegenwoordigt nog slechts 13.605 eenheden (4 % van de export), terwijl er 58.411 runderen werden ingevoerd voor dit doel.

De balans van de intracommunautaire handel in varkens slaat opnieuw sterk door in het voordeel van de invoer en heeft opnieuw het niveau van 2015 bereikt: er zijn335.991 varkens meer ingevoerd dan uitgevoerd. Deze kentering is te wijten aan een sterke daling van het aantal uitgevoerde slachtvarkens: 1.006.293 in 2018 tegenover 1.278.047 in 2017, dit is een daling van 21 %. Het aantal ingevoerde slachtvarkens is ook gedaald, met 10 % (434.825 eenheden in 2018 tegenover 482.006 in 2017). In 2018 is het aantal ingevoerde mestvarkens licht gestegen tegenover het voorgaande jaar (1.034.076 in 2018 tegen 968.849 in 2017 en 905.738 in 2016), terwijl België zeer weinig mestvarkens heeft uitgevoerd (174.071).

Wat pluimvee betreft, is de positieve invoerbalans sinds 2014 (+/- 37 miljoen) tot 2017 (+/- 6 miljoen) lichtjes omgekeerd in 2018: + 615.075 stuks pluimvee meer uitgevoerd dan ingevoerd op een totaal van meer dan 114 miljoen. Wat slachtpluimvee betreft en ten opzichte van 2017 heeft België in 2018 meer uitgevoerd (+ 8,7 miljoen op 39 miljoen uitgevoerde stuks) en ook minder ingevoerd (- 4,1 miljoen op 84 miljoen ingevoerde stuks). De uitvoer van pluimvee bestemd voor de productie (vetmesten en eieren) is in 2018 gedaald (-2,5 miljoen op 76 miljoen uitgevoerde stuks), terwijl de invoer gestegen is (+3,5 miljoen op 30 miljoen ingevoerde stuks). Uit die statistieken blijkt dat België vooral slachtpluimvee invoert (73 % van de invoer) en pluimvee bestemd voor de productie uitvoert (66 % van de uitvoer).

Uit de andere statistieken met informatie kan het volgende worden vermeld:
  • 1.030 van de14.356 ingevoerde paarden waren bestemd voor het slachthuis. Het gaat hierbij om een lichte stijging tegenover 2017 (+ 328), maar de sterke daling die al werd ingezet sinds 2016 wordt gehandhaafd. Bovendien gaat geen enkel paard dat vanuit België wordt uitgevoerd nog rechtstreeks naar een intracommunautair slachthuis.
  • De cijfers voor de invoer van honden, katten en fretten liggen in het verlengde van de invoercijfers voor 2017 en 2016. Sinds 2016 was de invoer van deze diersoorten opnieuw op het vroegere niveau gekomen, na de daling als gevolg van de inwerkingtreding van de Europese Verordening betreffende de voorwaarden voor intracommunautaire handel van gezelschapsdieren. De uitvoer blijft zwak.
  • De uitvoer naar andere landen van de EU van Belgisch genetisch materiaal (sperma en embryo's) blijft het verder goed doen: het aantal uitgevoerde eenheden (spermarietjes en embryo’s) is stabiel gebleven na de stijging met 26 % die werd geregistreerd sinds 2015.
  • De uitvoer van broedeieren is sterk afgenomen in 2018 ten opzichte van 2017 (- 30 %), terwijl de invoer ook gedaald is, maar minder uitgesproken (- 15 %).

In 2018 werden 452 dossiers behandeld met betrekking tot onregelmatigheden die werden vastgesteld bij de handel in levende dieren en gelijkgestelde producten. 279 dossiers hebben betrekking op nutsdieren: België heeft 219 vaststellingen naar andere lidstaten gestuurd en heeft er 60 vanuit andere lidstaten gekregen. De meest voorkomende onregelmatigheden hebben betrekking op gebrekkige identificatie veroorzaakt door het omwisselen van paspoorten of runderen bij het laden, fouten bij het opstellen van certificaten (verkeerd aantal dieren, foutieve gezondheidsverklaringen).

De meeste onregelmatigheden bij handel van honden en katten worden doorgegeven aan het Agentschap overeenkomstig de Omzendbrief “Informatie gevraagd aan de erkende dierenartsen bij vaststelling van het illegaal binnenbrengen van honden, katten of fretten”. Onderstaande statistieken hebben betrekking op de onregelmatigheden vastgesteld op het Belgisch grondgebied, d.w.z. zowel honden en katten afkomstig uit de Europese Unie als afkomstig uit derde landen. Er werden 183 dossiers behandeld met betrekking tot 265 honden of katten. 134 dossiers (207 honden en katten) werden opgesteld voor dieren afkomstig uit de Europese Unie en hebben voornamelijk inbreuken aan het licht gebracht gepleegd door particulieren en met betrekking tot het niet-naleven van de regels voor identificatie (microchip en Europees paspoort) en vaccinatie tegen hondsdolheid bij de aankoop van honden en katten in Europese landen die niet vrij zijn van rabiës. Bij 45 dossiers werd een terugzending naar het land van oorsprong bevolen, 3 honden (3 dossiers) moesten geëuthanaseerd worden en de andere dieren werden geregulariseerd onder voorwaarden. 49 dossiers werden geopend in het kader van 58 honden en katten die illegaal binnengebracht zijn vanuit derde landen. In 34 dossiers werd gewezen op het ontbreken van rabiësvaccinatie en in 31 dossiers op het ontbreken van titrering van rabiësantilichamen waaruit de doeltreffendheid van rabiësvaccinatie blijkt. Bij 27 dossiers kon regularisatie onder strikte afzonderingsvoorwaarden worden toegestaan. Voor 15 dossiers werd terugzending opgelegd. Bij 7 dossiers (3 honden en 7 katten) was de euthanasie van de dieren vereist gezien het te grote risico voor de volksgezondheid en de dierengezondheid.



Dierlijke bijproducten

Voor wat betreft de dierlijke bijproducten, niet bestemd voor menselijke consumptie, en overeenkomstig de bepalingen van verordening (EG) nr. 1069/2009, staat het FAVV in voor:
  • bij inkomend handelsverkeer: het afleveren van toelatingen voor ontvangst van niet-verwerkte dierlijke mest, het afleveren van toelatingen voor ontvangst van categorie 2 vleesbeendermeel en dierlijke vetten bestemd voor organische meststoffen en bodemverbeteraars en het terugmelden via TRACES van aankomst van zendingen verwerkte dierlijke eiwitten bestemd voor diervoeding en organische meststoffen en bodemverbeteraars uit andere lidstaten;
  • bij uitgaand handelsverkeer: het uitreiken van gezondheidscertificaten voor niet-verwerkte mest van andere diersoorten dan paardachtigen en het melden via TRACES van de zending aan de lidstaat van bestemming voor niet-verwerkte mest van andere diersoorten dan paardachtigen, voor verwerkte dierlijke eiwitten bestemd voor diervoeding of organische meststoffen en bodemverbeteraars en voor categorie 2 vleesbeendermeel en dierlijke vetten bestemd voor organische meststoffen en bodemverbeteraars.

Onderstaande figuur geeft een overzicht van het aantal zendingen van niet-verwerkte mest van andere diersoorten dan paardachtigen en van verwerkte dierlijke eiwitten bestemd voor diervoeding vanuit België naar andere lidstaten die via het TRACES systeem werden gemeld. Het aantal zendingen van niet-verwerkte mest is licht gedaald ten opzichte van de voorgaande jaren, waardoor het terugkeert naar het niveau van 2013. Het aantal zendingen van verwerkte dierlijke eiwitten bestemd voor diervoeders is daarentegen met meer dan 50% gestegen ten opzichte van 2017. Deze aanzienlijke stijging kan worden verklaard door het feit dat handelsdocumenten voor bepaalde verwerkte dierlijke eiwitten die definitief zullen worden uitgevoerd naar derde landen ook worden opgesteld in de applicatie TRACES. Na de wijziging van de Verordening (EG) nr. 999/2001 en een versoepeling van de regels voor uitvoer van eiwitten van herkauwers, aangenomen in de loop van 2017, is de exportmarkt voor dergelijke producten gegroeid.


   
Onze opdracht is te waken over de veiligheid in de voedselketen en de kwaliteit van ons voedsel, ter bescherming van de gezondheid van mens, dier en plant.

ONZE SITES : - FAVV Professionelen
- FAVV Consumenten
- De smiley
- Wetenschappelijk Comité
- Foodweb
- FAVV Enquêtes
CONTACT :
- De woordvoerders
- Lokale controle-eenheden (LCE)
- Interne en externe laboratoria
- Het meldpunt voor de consument
- De ombudsdienst voor de operatoren