Inspecties Afdrukbare versie |  Laatst bijgewerkt op
18.01.2021
Sinds het ontstaan in 2000 controleert het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen de hele keten, van riek tot vork. De meeste consumenten, zelfstandigen en bedrijven kennen het FAVV intussen bij naam, maar de werking is minder bekend. Nochtans wordt heel wat informatie ter beschikking gesteld via de website van het FAVV.
Elk bedrijf actief in de voedselketen moet bij het FAVV gekend zijn en wordt systematisch en volgens een vooraf bepaalde frequentie door het Agentschap gecontroleerd.
Als een controleur zich naar een bedrijf begeeft voor een inspectie, een monstername of een specifieke onderzoeksopdracht dan voert hij een missie uit.
Tijdens een inspectie wordt een controle van de activiteiten van een onderneming uitgevoerd. Er wordt gebruik gemaakt van een of meerdere checklist(en) om op een objectieve manier alle te controleren punten te evalueren. Aan elk te controleren punt wordt een bepaalde weging gegeven. Deze checklists zijn vrij in te kijken op de website van het Agentschap.
De bedrijven kunnen daardoor op voorhand weten waarop ze gecontroleerd worden en welk belang (= weging) aan elk te controleren punt gegeven wordt.
De checklists worden gegroepeerd per “scope” of toepassingsgebied. De volgende scopes bestaan:
- infrastructuur, inrichting en hygiëne: hierbij wordt nagegaan of het bedrijfsgebouw en -terrein voldoet aan de basis- en eventuele bijzondere voorwaarden inzake infrastructuur- en inrichtingsvereisten op het vlak van veiligheid van de voedselketen, en of de productieprocessen hygiënisch verlopen;
- infrastructuur, inrichting en hygiëne & autocontrole: er wordt gecontroleerd of het bedrijfsgebouw en -terrein voldoet aan de basis- en eventuele bijzondere voorwaarden inzake infrastructuur- en inrichtingsvereisten op het vlak van veiligheid van de voedselketen en of de productieprocessen hygiënisch verlopen. Voor een onderneming actief in de B2C-sector wordt gecontroleerd of de vereisten voor temperatuurconformiteit regelmatig worden gecontroleerd en er registers worden bijgehouden;
- infrastructuur en inrichting (voor toekennen erkenning): hierbij wordt op vraag van de onderneming nagegaan of het bedrijfsgebouw en -terrein voldoet aan de basis- en eventuele bijzondere voorwaarden inzake infrastructuur- en inrichtingsvereisten op het vlak van veiligheid van de voedselketen zodat aan de onderneming een erkenning kan worden toegekend;
- autocontrolesystemen: hierbij wordt nagegaan of een onderneming, werkzaam in een andere sector dan de primaire productie, een autocontrolesysteem heeft geïmplementeerd gebaseerd op de HACCP-principes (Hazard Analysis Critical Control Points) en of hij hierover voldoende kennis beschikt. In geval het een onderneming in de primaire productie betreft, wordt nagegaan of de hygiënevoorschriften regelmatig worden gecontroleerd en er registers worden bijgehouden;
- traceerbaarheid: hierbij wordt nagegaan of de onderneming over een systeem of procedure beschikt om het verband te leggen tussen de binnenkomende en uitgaande producten zodat de traceerbaarheid ervan wordt gegarandeerd. Indien het een dierhouder betreft wordt geverifieerd of de registratie in de databank Sanitel correct is, de dieren geïdentificeerd zijn indien dit wordt vereist en het bedrijfsregister aanwezig is en correct wordt bijgehouden;
- meldingsplicht: hierbij wordt nagegaan of de onderneming over voldoende kennis beschikt om te weten in welke gevallen de meldingsplicht aan het FAVV verplicht is en hij weet hoe een melding aan het FAVV dient te gebeuren. Daarnaast wordt ook geverifieerd of een procedure voor productterugroeping voorhanden is, en of de onderneming in het verleden reeds correct een melding aan het FAVV heeft gedaan en/of producten tot op het niveau van de consument heeft teruggeroepen indien hiervoor reden is geweest;
- administratieve gegevens onderneming: hierbij wordt nagegaan of de onderneming over de juiste registratie en eventuele toelatingen of erkenningen beschikt voor de uitgeoefende activiteiten. Daarnaast wordt geverifieerd of het verplichte attest van de registratie of toelating zichtbaar is voor de eindgebruiker op een van buitenaf gemakkelijk zichtbare en toegankelijke plaats in het geval het een onderneming is van de B2C-sector. In geval het een dierhouder is, wordt nagegaan of de registratie in de databank Sanitel correct is;
- fytosanitaire controles: dit zijn controles die worden uitgevoerd ter bestrijding van schadelijke organismen voor planten en plantaardige producten. Aan deze checklists wordt geen score gegeven: bij vermoeden van de aanwezigheid van dergelijk organisme, wordt een monsterneming uitgevoerd;
- gewasbeschermingsmiddelen: hierbij wordt nagegaan of de aanwezige gewasbeschermingsmiddelen en toevoegingsstoffen erkend/toegelaten zijn, passend worden bewaard en mogen worden gebruikt. Er wordt eveneens gecontroleerd of deze producten zich in de oorspronkelijke verpakking bevinden en het oorspronkelijke etiket dragen, of het gebruiksregister correct wordt bijgehouden, en indien van toepassing of de teelten aan de gepaste vooroogstcontrole werden onderworpen;
- dierengezondheid: hierbij wordt de gezondheidsstatus van de dieren nagegaan en of de bestrijdingsprogramma’s of sanitaire controleprogramma’s worden toegepast. In het kader van de epidemiologische bewaking (dierenziekten) wordt eveneens nagegaan of er een overeenkomst is tussen de verantwoordelijke en de bedrijfsdierenarts, en of de maatregelen van epidemiologisch toezicht op en preventie van aangifteplichtige dierziekten worden nageleefd;
- geneesmiddelen en diergeneeskundige bedrijfsbegeleiding: hierbij worden de op het bedrijf aanwezige geneesmiddelen en gemedicineerde diervoeders gecontroleerd. Er wordt eveneens nagegaan of het geneesmiddelenregister correct wordt bijgehouden, en of de verantwoordelijke over een diergeneeskundige begeleidingsovereenkomst met een dierenarts beschikt;
- dierlijke bijproducten niet bestemd voor humane consumptie: hierbij wordt nagegaan of het categorie 1-, 2- en 3-materiaal van elkaar wordt gescheiden en correct wordt verzameld, opgeslagen en vervoerd. Daarnaast wordt gecontroleerd of er een administratie van dierlijke bijproducten aanwezig is en wordt bijgehouden, of de dierlijke bijproducten de juiste bestemming hebben, en of de voorschriften inzake preventie, bestrijding en uitroeiing van bepaalde overdraagbare spongiforme encefalopathieën worden nageleefd;
- etikettering: hierbij wordt nagegaan of de producten correct zijn geëtiketteerd of gemerkt, met inbegrip van de vermelde beweringen (claims); voor de contactmaterialen kan daarnaast ook nog de verklaring van overeenstemming worden nagekeken;
- nevenproducten van levensmiddelen: hierbij wordt nagegaan of het afval en de nevenproducten van levensmiddelenbedrijven gepast worden gescheiden en opgeslagen. Indien het nevenproducten betreft die bestemd zijn voor diervoeder wordt geverifieerd of deze hiervoor geschikt zijn. Daarnaast worden ook eisen i.v.m. etikettering, traceerbaarheid en autocontrole nagegaan;
- rookverbod: dit betreft controles in de horeca waarbij wordt nagegaan of de vereisten inzake het rookverbod worden gerespecteerd;
- vervoer: hierbij wordt nagegaan of de levensmiddelen of diervoeders onder goede hygiënische omstandigheden worden vervoerd en de temperatuurvereisten worden gerespecteerd. Voor wat betreft het vervoer van levende dieren wordt nagegaan of de vervoermiddelen geschikt zijn om levende dieren te transporteren en of de traceerbaarheidseisen worden gerespecteerd;
- erkenning uitvoer: dit zijn controles op vraag van de ondernemer indien hij deze producten voor humane consumptie, die onderworpen zijn aan een exporterkenning, uitvoert of wenst uit te voeren naar de Russische Federatie, Kazachstan of Wit-Rusland.
Naast de gepubliceerde checklists hebben de operatoren nog andere hulpmiddelen ter beschikking, bijvoorbeeld de brochure “De weg naar een feilloze FAVV-controle”.
Tijdens een controle kunnen ook monsters genomen worden die voor analyses naar een laboratorium worden gestuurd.
Het gebeurt ook dat een controleur naar een bedrijf gaat met een specifieke onderzoeksopdracht, “andere” genoemd in het schema, bijvoorbeeld omwille van een Europese waarschuwing, een collectieve voedseltoxi-infectie, een incident in de voedselketen, een onregelmatigheid bij de import of export van een product of na een klacht van een consument.
Het eindresultaat kan ofwel goed = conform (gunstig, met of zonder opmerkingen) zijn, tot tevredenheid van iedereen, of niet goed = non-conform (ongunstig). In dit laatste geval moeten er maatregelen getroffen worden. Die kunnen gaan van een waarschuwing tot een PV, een inbeslagname van een product, een tijdelijke sluiting wanneer de situatie dit vereist en de gezondheid van de consumenten in het gedrang komt en bij zeer hardleerse ondernemingen kan zelfs een intrekking van erkenning of toelating overwogen worden. Na elk minder goed resultaat volgt er steeds een betalende hercontrole en dit tot alles in orde is.
Op lange termijn gebeuren er ook opvolgingscontroles om na te gaan of het bedrijf niet hervalt en in orde blijft. Ook na een non-conform resultaat van een monsterneming worden maatregelen getroffen: o.a. bij een gevaar voor de consument kan worden overgegaan tot een recall, een vernietiging van alle producten van hetzelfde lot, een herziening van de werkwijze enz.
Na specifieke onderzoeksopdrachten kunnen er ook eventueel maatregelen getroffen worden.
Op het einde van elke controle zal de controleur met de ondernemer alle gecontroleerde punten overlopen en in het bijzonder de ongunstige punten toelichten. Elke controle veronderstelt het wederzijdse respect van beide partijen, de gecontroleerde en de controleur. De controleur die de onderneming bezoekt, heeft zich ertoe verbonden, blijk te geven van integriteit en objectiviteit. Hij heeft het charter van de controleur ondertekend. |
