www.favv.be       FAVV - ACTIVITEITENVERSLAG 2019
Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen
A tot Z
FR NL



Controles op intracommunautaire zendingen Afdrukbare versie   |   Laatst bijgewerkt op 17.06.2020

De intracommunautaire zendingen van dieren en van bepaalde dierlijke producten zoals sperma en embryo's worden onderworpen aan een officiële certificering, uitgevoerd via specifieke modellen voor elke soort of product. Dat handelsverkeer wordt ook gemeld via TRACES (TRAde Control and Expert System), een informaticasysteem gedeeld door alle lidstaten van de Europese Unie en waarbij het vervoer van dieren en van bepaalde producten van dierlijke oorsprong wordt geregistreerd. TRACES meldt zo aan de bevoegde autoriteit van de plaats van bestemming het vervoer van de dieren vanuit hun plaats van herkomst en maakt het mogelijk om alle controles in te vullen die door de bevoegde autoriteiten tijdens het vervoer of op de plaats van bestemming worden uitgevoerd met betrekking tot dierengezondheid en dierenwelzijn en met betrekking tot de volksgezondheid.


Levende dieren en levende producten

  Aantal uitgaande zendingen Aantal inkomende zendingen
Soorten Certificaten Hoeveelheid Certificaten Hoeveelheid
Runderen 7.065 232.107 6.807 259.388
Varkens 7.417 1.408.447 6.323 1.480.998
Schapen 219 3.358 674 57.098
Geiten 31 4.267 119 6.652
Pluimvee 11.007 121.208.940 14.117 126.514.529
Andere vogels 2.032 170.152 735 361.584
Vissen en andere aquacultuurdieren 244 897.273 1.789 3.412.764
Paarden 5.804 10.738 7.972 14.273
Honden, katten, fretten 74 697 4.087 23.593
Lagomorfen en knaagdieren 216 18.029 95 125.490
Andere zoogdieren 150 582 155 871
Amfibieën en reptielen 8 16 46 1.372
Ongewervelde landdieren 2.493 642.098 241 25.895
Sperma en embryo's 7.620 3.243.183 7.676 1.376.451
Broedeieren en SPF-eieren 1.838 308.240.928 3.464 313.532.722
Totaal 46.218 436.080.815 54.300 447.193.680

In 2019 is het aantal intracommunautaire handelscertificaten dat werd uitgegeven door het FAVV opnieuw toegenomen (+ 14%) in vergelijking met 2018 (40.538) en 2017 (39.966). Er dient te worden opgemerkt dat vóór deze twee jaar het aantal afgeleverde certificaten gestaag toenam. In vijf jaar tijd (sinds 2014) bedraagt die stijging 42,6%. Het aantal inkomende zendingen heeft zijn stijgende trend voortgezet (+ 3,3%) ten opzichte van 2018, hetgeen de globale toename ten opzichte van 2014 (+16%) bevestigt. Het totaal aantal verhandelde dieren (inkomend en uitgaand) is licht afgenomen (- 2%) voor landbouwzoogdieren (runderen, varkens, schapen, geiten en paarden), maar dit is het resultaat van een toename met 8% van het uitgaande intracommunautair handelsverkeer gecompenseerd door een daling met 9% van de inkomende zendingen. Het intracommunautaire handelsverkeer in pluimvee (met inbegrip van broedeieren) heeft een sterke toename gekend (+32%) die voornamelijk te wijten is aan een toename van de uitgaande zendingen (+40%), terwijl de inkomende zendingen zijn afgenomen (-20%).

In 2019 is het aantal uitgaande en inkomende runderen sterk gedaald ten opzichte van 2018: deze daling, die werd berekend op basis van de uitgaande en inkomende runderen, bedraagt 1/3de ten opzichte van 2018 en is waarschijnlijk te wijten aan de beperkingen op de verplaatsingen die ons land treffen omwille van Blauwtong. Het verschil tussen uitgaande runderen (232.107 stuks) en inkomende runderen (259.388 stuks) blijft gunstig wat de inkomende zendingen betreft, maar dit aantal blijft dalen: het saldo in het voordeel van inkomende runderen ten opzichte van uitgaande runderen bedraagt 27.281 stuks in 2019 (ter herinnering in 2018: 51.807 stuks en in 2017: 90.695 stuks). Het intracommunautaire handelsverkeer in mestrunderen heeft de meest markante effecten ondergaan van deze afname met een terugval met 45% in de 2 richtingen: uitgaand (2019: 114.672 stuks – 2018: 245.275 stuks) en inkomend (2019: 73.314 stuks – 2018: 160.741 stuks). De intracommunautaire invoer van slachtrunderen ondervond geen al te grote impact en bedraagt 164.185 stuks (2018: 172.752 stuks). De intracommunautaire uitvoer van slachtrunderen is toegenomen met 27.682 stuks (26%), wat het totaal op 108.901 stuks brengt. De uitvoer van fokrunderen was in 2019 goed voor slechts 8.533 stuks (2018: 13.605 stuks) en de invoer van deze runderen is afgenomen met 63% (2019: 21.889 stuks - 2018: 58.411 stuks).

De balans van het intracommunautaire handelsverkeer in varkens is nagenoeg teruggekeerd naar het evenwicht, terwijl de balans in 2018 nog sterk in het voordeel was van de invoer. Deze evolutie is te wijten aan een sterke toename van het aantal uitgevoerde slachtvarkens: + 227.386 stuks (2019: 1.233.679 stuks – 2018: 1.006.293 stuks), oftewel een toename met 19%. Het aantal ingevoerde slachtvarkens is stabiel gebleven (2019: 426.937 stuks – 2018: 434.825 stuks). In de markt voor mestvarkens heeft de intracommunautaire invoer nog steeds de bovenhand op de uitvoer. In 2019 bedroeg het aantal ingevoerde mestvarkens 970.106 stuks (2018: 1.034.076 stuks), terwijl België zeer weinig mestvarkens heeft uitgevoerd (172.190 stuks).

De balans die voor de invoer van pluimvee gunstig was van 2014 (+/- 37 miljoen stuks) tot 2017 (+/- 6 miljoen stuks) was lichtjes teruggevallen in 2018. Momenteel zit deze terug in de lift in het voordeel van de intracommunautaire invoer. Er werden 5.305.589 stuks pluimvee meer ingevoerd dan uitgevoerd op een totaal van meer dan 120 miljoen stuks. Wat slachtpluimvee betreft, heeft België en ten opzichte van 2018 in 2019 meer uitgevoerd (+ 11,4 miljoen op 50,4 miljoen uitgevoerde stuks pluimvee) en minder ingevoerd (- 5,2 miljoen op 78,6 miljoen ingevoerde stuks pluimvee). De uitvoer van pluimvee bestemd voor de productie (vetmesten en eieren) is nogmaals afgenomen in 2019 (- 5,2 miljoen op 70,7 miljoen uitgevoerde stuks pluimvee), terwijl de invoer is toegenomen (+ 17,5 miljoen stuks op 47,8 miljoen ingevoerde stuks pluimvee). Uit die statistieken blijkt dat België vooral slachtpluimvee invoert (62 % van de invoer) en pluimvee bestemd voor de productie uitvoert (58 % van de uitvoer).

Uit de andere statistieken met informatie kan het volgende worden vermeld:
  • 1.073 van de 14.273 ingevoerde paarden waren bestemd voor het slachthuis, het gaat om een lichte stijging ten opzichte van 2018 (+43); België certificeert vrijwel geen paarden die bestemd zijn voor slachthuizen in andere Lidstaten (1 zending in 2019).
  • De invoer van honden, katten en fretten is toegenomen tot 23.593 stuks, wat neerkomt op een lichte toename (+ 1.189) ten opzichte van 2018. De daling naar aanleiding van het in voege treden van de Europese Verordening betreffende het intracommunautaire handelsverkeer van gezelschapsdieren is daardoor momenteel volledig weggewerkt. De uitvoer blijft zwak.
  • De uitvoer naar andere landen van de EU van Belgisch genetisch materiaal (sperma en embryo's) blijft het verder goed doen: het aantal uitgevoerde eenheden (spermarietjes en embryo’s) is stabiel gebleven na de stijging met 26 % die werd geregistreerd sinds 2015.
  • Na een sterke terugval gekend te hebben in 2018, is het intracommunautaire handelsverkeer in broedeieren weer toegenomen. Daarbij worden de 300 miljoen eenheden overschreden, zowel wat uitgaande als inkomende zendingen betreft. De voorbije 2 jaar lijkt er zich een trend af te tekenen: de inkomende zendingen overtreffen de uitgaande zendingen, terwijl de voorgaande jaren het tegenovergestelde werd vastgesteld.

In 2019 werden 538 dossiers behandeld met betrekking tot onregelmatigheden die werden vastgesteld bij de handel in levende dieren en gelijkgestelde producten. 350 dossiers hebben betrekking op nutsdieren: België heeft 262 vaststellingen naar andere lidstaten gestuurd en heeft er 88 vanuit andere lidstaten ontvangen. De meest voorkomende onregelmatigheden hebben betrekking op gebrekkige identificatie veroorzaakt door het omwisselen van paspoorten of runderen bij het inladen, fouten bij het opstellen van certificaten (verkeerd aantal dieren, foutieve gezondheidsverklaringen). Er werd geen enkel bericht verstuurd naar de andere lidstaten om de contacten met 1 tuberculosehaard in België te melden. Er werd wel een bericht verstuurd met betrekking tot dieren die in contact zijn gekomen met een haard in Duitsland en werden doorgevoerd via België.

De meeste onregelmatigheden bij handel van honden en katten worden doorgegeven aan het Agentschap overeenkomstig de Omzendbrief “Informatie gevraagd aan de erkende dierenartsen bij vaststelling van het illegaal binnenbrengen van honden, katten of fretten”. Onderstaande statistieken hebben betrekking op de onregelmatigheden vastgesteld op het Belgisch grondgebied, d.w.z. zowel honden en katten afkomstig uit de Europese Unie als diegene afkomstig uit derde landen. Er werden 188 dossiers behandeld met betrekking tot 215 honden of katten. 139 dossiers (160 honden en katten) werden opgesteld voor dieren afkomstig uit de Europese Unie en hebben voornamelijk inbreuken aan het licht gebracht gepleegd door particulieren en met betrekking tot het niet-naleven van de regels voor identificatie (microchip en Europees paspoort) en vaccinatie tegen hondsdolheid bij de aankoop van honden en katten in Europese landen die niet vrij zijn van rabiës. Bij 15 dossiers werd een terugzending naar het land van oorsprong bevolen en de andere dieren (124 dossiers) werden geregulariseerd onder voorwaarden. 49 dossiers werden geopend in het kader van 55 honden en katten die illegaal binnengebracht zijn vanuit derde landen. In 37 dossiers werd gewezen op het ontbreken van rabiësvaccinatie en in 30 dossiers op het ontbreken van titrering van rabiësantilichamen waaruit de doeltreffendheid van rabiësvaccinatie blijkt. Bij 28 dossiers kon regularisatie onder strikte afzonderingsvoorwaarden worden toegestaan. Voor 12 dossiers werd terugzending opgelegd. Bij 9 dossiers (5 honden en 5 katten) was de euthanasie van de dieren vereist gezien het te grote risico voor de volksgezondheid en de dierengezondheid.



Dierlijke bijproducten

Voor wat betreft de dierlijke bijproducten, niet bestemd voor menselijke consumptie, en overeenkomstig de bepalingen van verordening (EG) nr. 1069/2009, staat het FAVV in voor:
  • bij inkomend handelsverkeer: het afleveren van toelatingen voor ontvangst van niet-verwerkte dierlijke mest, het afleveren van toelatingen voor ontvangst van categorie 2 vleesbeendermeel en dierlijke vetten bestemd voor organische meststoffen en bodemverbeteraars en het, via TRACES, melden van aankomst van zendingen verwerkte dierlijke eiwitten bestemd voor diervoeding en organische meststoffen en bodemverbeteraars uit andere lidstaten;
  • bij uitgaand handelsverkeer: het uitreiken van gezondheidscertificaten voor niet-verwerkte mest van andere diersoorten dan paardachtigen en het melden, via TRACES, van de zending aan de lidstaat van bestemming voor: niet-verwerkte mest van andere diersoorten dan paardachtigen, verwerkte dierlijke eiwitten bestemd voor diervoeding of organische meststoffen en bodemverbeteraars en voor categorie 2 vleesbeendermeel en dierlijke vetten bestemd voor organische meststoffen en bodemverbeteraars.

Onderstaande figuur geeft een overzicht van het aantal zendingen van niet-verwerkte mest van andere diersoorten dan paardachtigen en van verwerkte dierlijke eiwitten bestemd voor diervoeding, vanuit België naar andere lidstaten die via het TRACES-systeem werden gemeld. Het aantal zendingen van niet-verwerkte mest is gestegen ten opzichte van 2018, net zoals het aantal zendingen van verwerkte dierlijke eiwitten bestemd voor diervoeders.


   
Onze opdracht is te waken over de veiligheid in de voedselketen en de kwaliteit van ons voedsel, ter bescherming van de gezondheid van mens, dier en plant.

ONZE SITES : - FAVV Professionelen
- FAVV Consumenten
- De smiley
- Wetenschappelijk Comité
- Foodweb
- FAVV Enquêtes
CONTACT :
- De woordvoerders
- Lokale controle-eenheden (LCE)
- Interne en externe laboratoria
- Het meldpunt voor de consument
- De ombudsdienst voor de operatoren