Activiteitenverslag 2020 van het FAVV - Sectorale bemonsteringsplannen

- Globale analyseresultaten - Sectorale bemonsteringsplannen

Sectorale bemonsteringsplannen

Laatst bijgewerkt op 05.05.2021

De Europese wetgeving voorziet dat bij de planning en uitvoering van officiële controles rekening wordt gehouden met de controles uitgevoerd door ondernemingen, indien zij de risico's op besmetting in de voedselketen kunnen verlagen. In deze optiek kan het FAVV zijn analyseprogramma aanpassen, rekening houdend met sectorale bemonsteringsplannen (SBP) die garanties bieden dat de voedselveiligheid op een hoog niveau blijft.

Hiervoor moet het SBP aan het Wetenschappelijk Comité van het FAVV worden voorgelegd, rekening worden gehouden met zijn advies en moet er aan bepaalde bemonsterings- en analysevoorwaarden worden voldaan. De vermindering van het aantal officiële analyses berust op risicocriteria zoals de ernst van de gecontroleerde gevaren en de blootstelling van de consument.

In geval van een non-conformiteit worden corrigerende maatregelen genomen, en indien nodig wordt de meldingsplicht aan het FAVV toegepast.

Diervoeders

In 2020 telde het sectorale bemonsteringsplan van BFA (Belgian Feed Association) 226 deelnemers. Onder hen alle leden van BFA, maar al verschillende jaren nemen ook niet-leden uit het binnen- en buitenland deel. Bij afsluiting werd een performantie van 99% van de aanvankelijk 2.140 ingeplande analyses opgetekend. Meer dan 70% van de analyses werd uitgevoerd op diervoeders die worden aangekocht van een gecertificeerde bron (voedermiddelen, toevoegingsmiddelen, voormengsels en mineraalvoeders). De top 5 van de analyses bestaat uit mycotoxines/aflatoxine (443 analyses), pesticiden (334), dioxines en dioxineachtige PCB’s (191), zware metalen (153) en PCB (niet-dioxineachtige) (122).

Daarnaast wordt gescreend op tal van andere contaminanten: ambrosia, residuen van antibiotica, blauwzuur, chloramphenicol, enterobacteriaceae, GGO’s, melamine, moederkoren, onoplosbare onzuiverheden, polyaromatische koolwaterstoffen, PCB’s en schimmels.
Het bemonsteringsplan monitort niet alleen de aankoop van diervoeders, maar ook de productie van voormengsels en mengvoeders. Op dit laatste niveau worden analyses ingepland op salmonella, mycotoxines en zware metalen. In 2020 werden hiervoor 364 analyses ingepland. De monitoring op niveau van de voormengsels focust op haar beurt op zware metalen (59 analyses).

De volgende overschrijdingen werden vastgesteld:

in twee stalen (rijstvoermeel en maïs) werd de norm voor aflatoxine B1 overschreden;
in één staal werd de richtwaarde voor schimmels overschreden;
de norm voor moederkoren werd overschreden in een staal rogge;
in een staal lijnzaad werd ambrosia teruggevonden boven de norm;
in spelt werd de MRL éénmalig overschreden voor de substantie propamocarb.

Op basis van de analyseresultaten, actualiteit of overschrijdingen kan het bemonsteringsplan een snelle update ondergaan. Daarenboven wordt evalueert BFA minstens elke drie maanden het bemonsteringsplan. Op basis van de berichtgeving eind 2020 rond de vaststelling van verhoogde gehalten aan ethyleenoxide zal er in 2021 extra gemonitord worden op de aanwezigheid van ethyleenoxide in sesamzaad en broodproducten.

Aardappelsector

Sinds 2005 voeren alle leden van Belgapom (Belgische aardappelhandel en -verwerkende industrie) een sectoraal bemonsteringsplan (SBP) uit. Dit plan werd in 2011 officieel goedgekeurd door het FAVV en bevat twee luiken: een luik contaminanten (gewasbeschermingsmiddelen, zware metalen en melamine) en een fytosanitair luik. Het plan is gebaseerd op een risicoanalyse en een brede screening gedurende meerdere jaren. De resultaten van dit SBP worden samen met het FAVV jaarlijks besproken en geëvalueerd.

Van de geoogste aardappelen in 2019 zijn 240 partijen consumptieaardappelen geanalyseerd voor multiresiduen, met analyses op Cadmium (Cd) en Lood (Pb), en werden eveneens 19 stalen van nevenstromen voor de voederindustrie (aardappelschillen, voorgebakken aardappelsnippers,…) op CIPC (chloorprofam), Cd en Pb onderzocht. Alle resultaten waren conform.

Het onderzoek naar ringrot en bruinrot werd ook uitgevoerd op 55 partijen consumptieaardappelen. In geen enkel monster werd een besmetting vastgesteld. Omwille van de coronapandemie konden geen stalen pootgoed genomen worden.