Activiteitenverslag 2021 van het FAVV

Fraudebestrijding

Laatst bijgewerkt op 25.05.2022

Het FAVV staat in voor de preventie, opsporing en bestraffing van fraude, de bestrijding van bepaalde illegale praktijken met economisch belang en van het gebruik van sommige verboden stoffen (zoals hormonen). Om efficiënt te zijn is de bestrijding van fraude in de voedselketen gebaseerd op een beleid dat bestaat uit het voeren van specifieke acties en het sensibiliseren van de medewerkers.

Deze fraudebestrijding is van essentieel belang. Fraude kan immers een rechtstreeks risico inhouden voor de veiligheid van levensmiddelen en dus ook voor de gezondheid van de consumenten. Het zijn echter vooral de ongeoorloofde winsten die ermee gepaard gaan die een aanzienlijke concurrentievervalsing veroorzaken waardoor eerlijke bedrijven verwikkeld raken in een race to the bottom wat betreft voorzorgsmaatregelen en de veiligheid van hun producten.

Door de complexiteit (geografisch, technisch, …) en/of het georganiseerd karakter van deze inbreuken worden dossiers die een gespecialiseerde, gecoördineerde en/of multidisciplinaire aanpak vergen (samenwerking met de parketten, federale of lokale politie) aan de Nationale Opsporingseenheid (NOE) van het FAVV toevertrouwd. Het huidige doel is de middelen voor fraudebestrijding van alle Lokale Controle-Eenheden (LCE) te verbeteren. Fraude is een zaak van iedereen.

Om fraudebestrijding in de voedselketen te versterken, werden extra middelen vrijgemaakt voor het FAVV. Bovendien tracht het FAVV de vroegtijdige opsporing van frauderisico’s te verbeteren door tal van moderne tools te gebruiken.

In het Businessplan 2021-2024 wordt benadrukt dat het Agentschap zal blijven investeren in zijn nieuwe controlemethodologie, zodat deze uitgerold kan worden over de verschillende sectoren. Hierbij zal er aandacht blijven besteed worden aan signaalcaptatie, communicatie, fraudebestrijding, opleiding en de verdere ontwikkeling van ondersteunende ICT-middelen.

Tegelijkertijd wil de Europese Commissie ook haar strijd tegen voedselfraude opvoeren en zal ze hiervoor samenwerken met de lidstaten, Europol en andere instanties en gebruikmaken van de traceerbaarheidsgegevens en waarschuwingsmogelijkheden van de EU om de coördinatie te verbeteren. Zij wil ook strengere afschrikwekkende maatregelen en betere invoercontroles voorstellen en nagaan of de coördinatie- en onderzoekscapaciteit van het Europees bureau voor fraudebestrijding (OLAF) kan worden vergroot.

In één document wordt “Food Fraud” gedefinieerd als een algemene term dat het volgende omvat: het opzettelijk of intentioneel substitueren, toevoegen, wijzigen of verkeerd voorstellen van voeding, ingrediënten, verpakkingen, etiketten, productinformatie, of valse of misleidende claims aangaande een product, met als doel een ongepast economisch voordeel te behalen, of in voorkomend geval met mogelijk nadelige gevolgen voor de gezondheid van consument, plant of dier.

Gezien de missie van het FAVV wordt dezelfde definitie overgenomen voor Feed, Plant en Animal fraud. De controleurs op het terrein hebben naast hun toezichthoudende functie ook een opsporingsfunctie en dus een belangrijke rol bij de captatie van mogelijke fraudesignalen op het terrein.

Het document benadrukt ook de samenwerking met andere actoren zoals:

de andere inspectiediensten (FOD Financiën, FOD Economie, FOD Volksgezondheid-Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, FAGG, FOD Sociale Zaken, …);
de externe diensten zoals politie en justitie;
de belanghebbenden;
de verschillende multidisciplinaire vergadergroepen;
de Europese Food Fraud Workgroup;
de LCE’s van het FAVV.

Door deze samenwerking dient er een netwerk opgezet te worden om fraude in de voedselsector te kunnen bestrijden, zowel preventief als repressief.

Het document is een basisdocument voor de werking van de NOE.