Activiteitenverslag 2022 van het FAVV

- Globale analyseresultaten - Sectorale bemonsteringsplannen

E-commerce

Laatst bijgewerkt op 19.04.2023

E-commerce is de verzamelnaam van alle manieren waarbij online handel wordt gevoerd.

Wanneer producten/diensten die deel uitmaken van de voedselketen online worden aangeboden, moet, bovenop de bepalingen die algemeen gelden voor e-commerce, de regelgeving nageleefd worden die van toepassing is op deze producten/diensten. Producten/diensten uit de voedselketen moeten ruimer beschouwd worden dan enkel levensmiddelen. Alle producten die onder de bevoegdheid vallen van het FAVV, zoals bijvoorbeeld het online aanbod van gewasbeschermingsmiddelen, levende dieren, sperma en embryo’s, maken hier deel van uit (zie art. 5 Wet van 4 februari 2000 houdende de oprichting van het Federaal Agentschap voor de Veiligheid).

De meeste Europese en nationale regelgeving maakt geen onderscheid tussen een online en offline (fysiek) aanbod. In beide gevallen moet dus aan dezelfde voorwaarden worden voldaan, tenzij dit door een wettelijke bepaling uitdrukkelijk anders is bepaald.

Toezicht op het online aanbod is echter niet zo eenvoudig te organiseren. Het internet valt namelijk moeilijk te reguleren. Het betreft een wereldwijd netwerk dat geen rekening houdt met geografische grenzen en het is zeer vluchtig: webshops ontstaan en verdwijnen zeer snel. Bovendien vereist controle van het internet van overheidsinstanties een andere expertise dan een gewone fysieke controle bij een bedrijf.

E-commerce wordt een steeds populairdere manier om handel te drijven wereldwijd. Het is niet meer te negeren en alle controle-instanties krijgen er mee te maken. Dit is ook zo binnen het Agentschap: de laatste jaren werd binnen het FAVV een merkbare stijging vastgesteld wat betreft het aantal klachten en onderzoeken in verband met e-commerce.

In 2022 werd een recordaantal van 240 klachten over e-commerce geregistreerd. Dit is een merkbare stijging tegenover 170 klachten die behandeld werden in het jaar 2021. Meer informatie: https://afsca-favv.prezly.com/recordaantal-klachten-over-e-commerce-in-2022.

Daarom werden de voorbije jaren specifieke e-commerce cellen opgericht: 1 op het hoofdbestuur en 2 bij de grenscontroleposten (GCP van Zaventem en Bierset). Maar ook de 9 lokale controle-eenheden en de fraudebestrijdingsdienst houden zich bezig met het toezicht op online verkoop.

Het Agentschap is op verschillende manieren actief om het online toezicht te garanderen:

De lokale controle-eenheden: zij behandelen klachten die gaan over online verkoop, indien deze verkoop gebeurt door Belgische operatoren.
De cel e-commerce op het hoofdbestuur:
1. deze cel zorgt voor een algemene ondersteuning van de andere diensten op het vlak van e-commerce:
  1. geven opleidingen aan controleurs over hoe online controles uit te voeren;
  2. helpen de controleurs bij vragen over online controles;
  3. helpen met de identificatie van operatoren of particulieren die hun identiteit verbergen;
2. het uitbouwen van een expertisenetwerk door zowel intern, nationaal als internationaal samen te werken;
3. het toezicht op het online aanbod van producten, afkomstig van buitenlandse webshops;
4. productcontroles: online aankopen.
De controle op postpakketten, besteld via e-commerce, gebeurt door de verschillende GCP.
De fraudebestrijdingsdienst (Nationale Opsporingseenheid, NOE):
1. voert controles uit op Belgische en buitenlandse webwinkels. Deze acties zijn gericht op verschillende soorten producten (fytosanitaire producten, niet-genotificeerde voedingssupplementen...);
2. verricht online aankopen van verdachte producten om de samenstelling ervan te analyseren.

In 2022 kocht de cel e-commerce van het hoofdbestuur 10 producten via het internet met het oog op productanalyses. Van deze 10 producten bleek er 1 niet conform: het bevatte een verboden medische substantie (sildenafil). Het FAVV heeft dit product uit de verkoop gehaald en teruggeroepen van bij de consumenten.

Van zodra je je als consument op het web begeeft is het belangrijk om op je hoede te zijn. Want hoe eenvoudiger het wordt om producten van over de hele wereld te bestellen en binnen een aantal dagen in je brievenbus te ontvangen, des te eenvoudiger het wordt voor fraudeurs om producten te verkopen die misleidend of zelfs verboden zijn.

Speciale acties in 2022 door de cel e-commerce van het hoofdbestuur

De cel e-commerce van het hoofdbestuur heeft in 2022 twee speciale controleacties uitgevoerd op het internet.

Actie met de GCP: deze actie is een nieuwe samenwerking tussen de GCP en de cel e-commerce. De GCP hebben het voorbije jaar de cel e-commerce ingelicht van bepaalde producten die meermaals werden tegengehouden aan de grenscontrolepost en niet zijn toegelaten. Vervolgens heeft de cel e-commerce de herkomst van deze producten online onderzocht. Er werden 39 webshops (zowel Belgische als buitenlandse) gedetecteerd door de cel e-commerce die dezelfde of gelijkaardige producten verkochten als door de GCP vastgesteld. De aanbiedingen werden met succes verwijderd.
Actie Verboden Planten: de cel e-commerce heeft actieve opzoekingen gedaan op het web naar de verkoop van de planten Yohimbe en Ephedra. Beide planten zijn in Europa verboden te gebruiken in voedingsmiddelen. Er werden 14 verkopers (buitenlandse webshops of platformen) gevonden die levensmiddelen of voedingssupplementen met deze substanties aanbieden. Er werd succesvol contact opgenomen met de autoriteiten van de andere landen om de aanbiedingen te laten stopzetten voor Europa.