Gerichte controles Afdrukbare versie |  Laatst bijgewerkt op
31.05.2023
Contactmaterialen
Hieronder vallen de fabrikanten en groothandelaars van materialen bestemd om met levensmiddelen in aanraking te komen.
| Aantal missies |
Aantal operatoren |
| 168 |
166 |
Inspectieresultaten
| |
Aantal
checklists |
Gunstige checklists (%) |
| Infrastructuur, inrichting en hygiëne |
165 |
90,3 |
| Autocontrolesysteem |
162 |
82,1 |
| Traceerbaarheid |
160 |
95,0 |
| Totaal |
487 |
89,1 |
Maatregelen ingevolge non-conformiteiten
| |
Aantal maatregelen |
| Waarschuwingen |
32 |
| PV's |
8 |
| Inbeslagnemingen |
2 |
| Totaal |
42 |
Recycling van kunststof: nieuwe Europese wetgeving
Op 10 oktober 2022 is een verordening in werking getreden betreffende het gebruik van gerecycleerde kunststof bij de vervaardiging van voorwerpen en materialen bestemd om met levensmiddelen in aanraking te komen (Verordening (EU) 2022/1616). Deze verordening maakt deel uit van het actieplan van de Europese Commissie om de circulaire economie te bevorderen. Sinds 2015 werden verschillende maatregelen genomen om het gebruik van kunststof voor eenmalig gebruik te verminderen en hergebruik en/of recyclingalternatieven te bevorderen:
- de richtlijn " Verpakking en verpakkingsafval" bepaalt als algemene doelstelling om tegen 31 december 2025 ten minste 50 % van het gewicht van het afval van kunststof te recycleren;
- in de richtlijn inzake kunststof voor eenmalig gebruik wordt daarentegen een meer specifieke doelstelling vastgesteld, namelijk dat flessen (hoofdzakelijk PET) voor dranken met een maximum inhoud van 3 liter gemiddeld ten minste een kwart gerecycleerde kunststof (inclusief de doppen) moeten bevatten.
Bovendien moeten de lidstaten vanaf 1 januari 2022 een nationale bijdrage van € 800 per ton betalen aan de Europese Commissie op basis van de hoeveelheid niet-gerecycleerd kunststof verpakkingsafval. Voor 2022 wordt de bijdrage die België moet betalen, geraamd op ongeveer 150 miljoen €.
Het is in deze context dat het van essentieel belang geworden was om het gebruik van gerecycleerde kunststof in voorwerpen en materialen die bestemd zijn om met levensmiddelen in aanraking te komen, te reglementeren.
Verordening 2022/1616 heeft tot doel de recyclingcapaciteit van kunststof in de EU uit te breiden en het aandeel gerecycleerde kunststof in voorwerpen en verpakkingen voor levensmiddelen te vergroten. Een eerste voorwaarde voor elke toename van het aandeel van gerecycleerde materialen in verpakkingen voor levensmiddelen en in andere materialen die met levensmiddelen in aanraking komen, blijft het behoud van een hoog niveau van bescherming van de menselijke gezondheid. Deze verordening voorziet hierin door een aantal voorschriften vast te stellen om de veiligheid van verpakkingen voor levensmiddelen uit gerecycleerde kunststof te waarborgen. Zij omvat als verplichting het oprichten van een openbaar register van de Europese Unie waar alle recyclers zich moeten registreren. |
Transport
Hieronder valt het diepgevroren, gekoeld en ongekoeld transport van levensmiddelen, het transport van diervoeders, en het transport van levende dieren, inclusief de stopplaatsen en transport ter hoogte van de slachthuizen.
De wegcontroles vinden plaats in heel België. Controles op het vervoer van levensmiddelen en diervoeders worden ook uitgevoerd bij de ondernemingen zelf wanneer producten worden geleverd of verzonden.
| Aantal missies |
Aantal operatoren |
| 1.989 |
1.388 |
Inspectieresultaten
| |
Aantal
checklists |
Gunstige checklists (%) |
| Traceerbaarheid |
13 |
84,6 |
| Transport |
2.005 |
90,1 |
| Totaal |
2.018 |
90,1 |
Maatregelen ingevolge non-conformiteiten
| |
Aantal maatregelen |
| Waarschuwingen |
109 |
| PV's |
68 |
| Inbeslagnemingen |
33 |
| Tijdelijke sluitingen |
1 |
| Maatregelen ingevolge non-conformiteiten bij een ander bedrijf |
1 |
| Andere |
6 |
| Totaal |
218 |
Veel voorkomende zware non-conformiteiten hebben betrekking op:
- het niet respecteren van de temperaturen van gekoelde en diepgevroren levensmiddelen en de koudeketen (11,8%);
- het niet respecteren van de temperatuur van de vervoerde levensmiddelen en van de warmteketen (8,0%);
- het niet reinigen en ontsmetten van het transportmiddel voor levende dieren (5,5%);
- het niet aanwezig zijn van alle vereiste documenten (paspoort, verplaatsingsdocument…) van de aanwezige dieren (4,2%);
- het niet beschermen van alle waren tegen iedere vorm van contaminatie (4,0%).
Etikettering levensmiddelen
Hieronder vallen alle activiteiten waarbij etikettering van belang is, zowel in de primaire sector, de transformatiesector als de distributiesector.
| Aantal missies |
Aantal operatoren |
| 6.644 |
5.871 |
Inspectieresultaten
| |
Aantal checklists |
Gunstige checklists (%) |
| Etikettering |
11.577 |
87,0 |
| Totaal |
11.577 |
87,0 |
Maatregelen ingevolge non-conformiteiten
| |
Aantal maatregelen |
| Waarschuwingen |
795 |
| PV's |
576 |
| Inbeslagnemingen |
335 |
| Procedures voor opschorting of intrekking erkenning |
10 |
| Maatregelen ingevolge non-conformiteiten bij een ander bedrijf |
19 |
| Tijdelijke sluitingen |
14 |
| Andere |
54 |
| Totaal |
1.803 |
De meest voorkomende zware non-conformiteiten bij controle van de etikettering van levensmiddelen hebben betrekking op:
- de allergeneninformatie kan niet zonder uitstel worden medegedeeld aan de consument (schriftelijk of mondeling) (38,5%);
- bij alle gecontroleerde producten zijn de ingrediëntenlijst met vermelding van stoffen en producten die allergieën of intoleranties veroorzaken, het lotnummer, ongewijzigde uiterste gebruiksdatum en bewaarvoorschriften niet aanwezig (= leesbaar, onuitwisbaar en niet in de ta(a)l(en) van het taalgebied waar de producten op de markt gebracht worden) (24,5%);
- een algemene gezondheidsclaim gaat niet gepaard met een specifieke toegelaten gezondheidsclaim (23,6%);
- de gezondheidsclaims zijn niet toegelaten (18,7%);
- de voorwaarden opgenomen in bijlage van het MB 22/12/2021 (betreffende de fabricage van en de handel in voedingssupplementen die andere stoffen bevatten dan nutriënten en planten of plantenbereidingen) worden niet gerespecteerd (13,8%).
Crisis in Oekraïne – impact op etikettering
Het conflict in Oekraïne leidde in 2022 tot een tekort aan bepaalde grondstoffen, zoals zonnebloemproducten (zonnebloemolie, zonnebloempitten...). Daardoor waren sommige producenten van voedingsmiddelen genoodzaakt om de samenstelling van hun producten te wijzigen. Dergelijke wijzigingen moeten vermeld worden op de etiketten van die voedingsmiddelen, maar etiketten worden in veel gevallen lang op voorhand gedrukt en zijn dus niet aangepast aan de nieuwe samenstelling van het product.
Daarom heeft de FOD Economie in overleg met de FOD Volksgezondheid en het FAVV tijdelijke uitzonderingsmaatregelen uitgewerkt zonder hierbij de volksgezondheid in gevaar te brengen. Deze maatregelen zijn van toepassing op alle voorverpakte voedingsmiddelen die op de Belgische markt verkocht worden.
Er zijn twee mogelijke werkwijzen:
Producenten die dit kunnen, moeten hun etiketten meteen aanpassen of stickers, inkt-jet of stempels op voorgedrukte etiketten op de al bestaande verpakking toevoegen. De duidelijk leesbare vermelding van de aanpassing is volgens deze werkwijze meteen zichtbaar, onuitwisbaar en niet misleidend.
Ondernemingen die niet in staat zijn om de verpakking of etiketten van hun producten onmiddellijk aan te passen mogen die producten verder verhandelen, op voorwaarde dat ze de consument op een alternatieve manier informeren. Voor elk product waarin een zonnebloemproduct vervangen wordt, moeten ze aangifte doen bij de FOD Economie via een speciaal platform. Ze veranderen in eerste instantie dus niets aan het etiket. Een affiche in de winkel maakt de consument attent op de mogelijke aanpassingen. Via een QR-code die naar de website etiket.economie.fgov.be leidt, kan de consument de lijst van getroffen producten opzoeken om na te gaan welke ingrediënten als vervangers zijn gebruikt.
Deze tweede werkwijze geldt echter niet voor ingrediënten die worden vervangen door allergenen of voor producten met gezondheids- en voedingsclaims, omdat dit een gevaar voor de volksgezondheid kan creëren.
De uitzonderingsmaatregelen zijn sinds 2022 enkel toegestaan voor zonnebloemzaden en de afgeleide producten daarvan zoals zonnebloemolie. De lijst van producten kan, indien nodig, uitgebreid worden naargelang de economische situatie.
Meer informatie (o.a. een FAQ…) is terug te vinden op de website van FOD Economie: https://economie.fgov.be/nl/themas/ondernemingen/situatie-oekraine/etiketteringsproblematiek-bij | |
