Activiteitenverslag 2022 van het FAVV

Cel 1 Cel 2 Cel 3

NOE: Cel 1

Afdrukbare versie |

Laatst bijgewerkt op 15.05.2023

SILVERAXE

PESTIMPORT

Controle van verpakkingen

Controle van voedingssupplementen en bijzondere voeding

SILVERAXE

Zoals elk jaar heeft de NOE deelgenomen aan de operatie SILVERAXE van Europol. Deze actie is gericht op de bestrijding van fraude in gewasbeschermingsmiddelen en vond plaats tussen januari en april 2022. De NOE neemt al deel aan deze internationale operatie sinds de start ervan in 2015.

Tal van werkzame stoffen die worden gebruikt voor de vervaardiging van gewasbeschermingsmiddelen, alsook tal van gewasbeschermingsmiddelen zelf komen uit derde landen. België, dat over een van de grootste internationale havens beschikt, is een punt van binnenkomst voor deze stoffen in de Europese Unie. Met het oog op de bescherming van de volksgezondheid, het leefmilieu en de gezondheid van planten en dieren, is het belangrijk om erop toe te zien dat de stoffen die op het Europese grondgebied worden gebruikt, voldoen aan de Europese regelgeving. De werkzame stoffen en gewasbeschermingsmiddelen in kwestie zijn relatief duur en de hoeveelheden gewasbeschermingsmiddelen die op het Europese grondgebied worden gebruikt, zijn zeer groot. Dit zet aan tot fraude op verschillende niveaus.

Sommige bedrijven komen zo bijvoorbeeld in de verleiding om hun werkzame stoffen aan te kopen bij bedrijven die deze stoffen goedkoper aanbieden, maar die niet over een toelating beschikken om ze te verkopen in de EU. De controle van de zuiverheid van de werkzame stoffen, de samenstelling van de producten en het gebruik van veilige verpakkingsmaterialen is immers een dure aangelegenheid. Bedrijven die marktaandeel proberen af te snoepen van andere bedrijven zijn verplicht om op sommige van deze aspecten te bezuinigen om zo lagere prijzen dan de marktprijzen te kunnen aanbieden. Dit heeft onvermijdelijk geleid tot een risico voor de volksgezondheid, het leefmilieu en de gezondheid van planten en dieren.

In het kader van de operatie SILVERAXE voert het FAVV, in samenwerking met de douane en de FOD Volksgezondheid, verscherpte invoercontroles uit op het Europees grondgebied. Tijdens de actie werden 104 zendingen gecontroleerd. De operatie heeft, zoals elk jaar, geleid tot de inbeslagname van tal van producten van illegale oorsprong en/of waarvan de samenstelling niet voldeed aan de wettelijke voorschriften. Er werden tal van onderzoeken ingesteld door de NOE. 7 van de 104 zendingen bleken niet aan de eisen te voldoen, voor een totaal van 22,578 ton niet-conforme producten.

PESTIMPORT

PESTIMPORT is een permanente actie voor de controle op de invoer van werkzame stoffen of gewasbeschermingsmiddelen waarbij de NOE een documentencontrole uitvoert van de ingevoerde goederen die worden aangeduid door de douane. Deze permanente actie is een aanvulling op de SILVERAXE-actie die wordt geleid door de NOE en is in het bijzonder gericht op namaakproducten en producten die in België niet in de handel mogen worden gebracht en gebruikt. Zodra er een verdenking bestaat of een non-conformiteit wordt vastgesteld, wordt een grondig onderzoek ingesteld zodat passende maatregelen kunnen worden getroffen. Deze onderzoeken worden frequent uitgevoerd in samenwerking met de autoriteiten van de andere lidstaten omdat een deel van de regelgeving voor gewasbeschermingsmiddelen nog steeds afhangt van het nationale niveau. Hiervoor wordt veelvuldig gebruik gemaakt van het Europese systeem voor informatie-uitwisseling “Food Fraud”. In het kader van deze actie voert de NOE, naast documentencontroles, ook inbeslagnames van non-conforme producten, monsternames en analyses uit. In 2022 werden tijdens de actie PESTIMPORT 139 zendingen gecontroleerd, waarvan 12 zendingen niet voldeden aan de wettelijke voorschriften, hetgeen overeenkomt met 51,687 ton niet-conforme producten.

Controle van verpakkingen

De NOE heeft in 2022 een actie uitgevoerd om de veiligheid van in de handel gebrachte gewasbeschermingsmiddelen te controleren. Deze actie kwam er naar aanleiding van de vaststelling dat de verpakkingen van bepaalde gewasbeschermingsmiddelen niet in overeenstemming waren met de toelatingen voor het in de handel brengen van deze producten. Deze controles hebben problemen aan het licht gebracht wat betreft de contaminatie van de buitenverpakkingen van verschillende gewasbeschermingsmiddelen, niet enkel door toegelaten werkzame stoffen, maar ook door werkzame stoffen waarvan het gebruik verboden is op het Europese grondgebied.

Controle van voedingssupplementen en bijzondere voeding

De NOE heeft haar strijd tegen fraude op het vlak voedingssupplementen voortgezet. Deze onderzoeken die in 2022 werden uitgevoerd hebben de aanwezigheid van geneeskrachtige stoffen in tal van voedingssupplementen en zogenaamde bijzondere voeding uit derde landen aan het licht gebracht. We hebben met name een grote verscheidenheid aan “afrodisische honing” bestemd voor bepaalde gemeenschappen aangetroffen waaraan op illegale wijze aan sildenafil verwante moleculen waren toegevoegd.

Deze moleculen vormen een reëel risico voor de volksgezondheid en ze worden nooit vermeld in de samenstelling van voedingssupplementen of bijzondere voeding. Deze voedingssupplementen kunnen ook giftige of carcinogene stoffen bevatten, zoals zware metalen of pesticiden.

Deze actie werd enerzijds uitgevoerd door opzoekingen op het internet en anderzijds door, in samenwerking met de douane en het FAGG, postpakketten te controleren. In 2022 heeft de NOE in totaal 86 verdachte voedingssupplementen en bijzondere voedingsmiddelen laten analyseren. Slechts 12 van de 86 producten bleken conform te zijn.