Activiteitenverslag 2023 van het FAVV - De voedselveiligheidsbarometer

De voedselveiligheidsbarometer

Laatst bijgewerkt op 19.06.2024

De voedselveiligheidsbarometer is een instrument dat in 2010 werd ontwikkeld door het Wetenschappelijk Comité (SciCom) ingesteld bij het FAVV. Hiermee kan op jaarbasis een beeld worden verkregen van de evolutie van de algemene toestand van de voedselveiligheid in België (cf. Avis 28-2010 (PDF)). De barometer is gebaseerd op een reeks van indicatoren die betrekking hebben op de hele voedselketen: vanaf de preventieve aanpak (autocontrole, inspecties), over de controle van producten (op de aanwezigheid van chemische en biologische gevaren), tot de gevolgen voor de volksgezondheid (voedseltoxi-infecties).

In 2018 werd de voedselveiligheidsbarometer geëvalueerd wat leidde tot een nieuwe versie van de barometer, versie 2 (cf. Avis 06-2018 (PDF)). In deze tweede versie werden een aantal indicatoren geschrapt, geherformuleerd of samengevoegd. De resultaten van de tweede versie van de barometer zijn bijgevolg niet vergelijkbaar met de resultaten van de eerste versie.

Tussen 2022 en 2023 kende de voedselveiligheidsbarometer een toename van 2,2 %. Dit is het gevolg van een afname ten opzichte van 2022 van het aantal personen getroffen door een collectieve voedseltoxi-infectie (CVTI), een afname van het aantal gevallen van salmonellose en een toegenomen conformiteit voor Campylobacter in karkassen en versneden vlees. Voor de voedselveiligheidsbarometer van 2023 versus 2022 was de meerderheid van de indicatoren stabiel.

Voor de preventieve aanpak zijn er drie indicatoren gelinkt aan gevalideerde autocontrolesystemen en drie indicatoren gelinkt aan gunstige inspecties. Deze indicatoren waren stabiel in 2023 t.o.v. 2022. Voor de indicatoren m.b.t. de autocontrolesystemen werd de sectorindeling vernieuwd ten opzichte van 2022. Om toch een evolutie te kunnen weergeven ten opzichte van 2022 werden voor deze indicatoren ook de cijfers van 2022 opnieuw berekend op basis van deze nieuwe sectorindeling. In de periode 2022-2023 werden nieuwe checklists voor inspecties in gebruik genomen.

De conformiteit van producten blijft net zoals voorgaande jaren over het algemeen zeer hoog, met voor het merendeel van de indicatoren een resultaat van 97 à 99% conformiteit. De conformiteit voor Campylobacter in karkassen en versneden vlees lag een beetje lager met 94,6%, maar vertoonde een stijging ten opzichte van 2022.

Tot slot wordt opgemerkt dat er sinds 2021 geen analyses meer worden uitgevoerd van microbiële hygiëne-indicatoren in karkassen en versneden vlees. Bijgevolg kan de indicator m.b.t. de conformiteit voor E. coli van monsters die genomen werden in slachthuizen en uitsnijderijen niet meer berekend worden en is deze uit de barometerindicatorkorf geschrapt.

Voor de indicatoren m.b.t. de gevolgen voor de volksgezondheid was er een gunstige evolutie. Het totaal aantal personen betrokken bij CVTI’s in 2023 is gedaald t.o.v. 2022 (3.194 versus 4.247). Het jaar 2022 was een recordjaar met het hoogste aantal betrokken personen bij CVTI’s sinds het begin van de berekening van de barometer. Voor het aantal gevallen van salmonellose en listeriose was er een afname, terwijl er een toename was van het aantal gevallen campylobacteriose.

Evolutie tov. referenciejaar 2010

In vergelijking met 2010 vertoont de voedselveiligheidsbarometer van 2023 een stijging van 12,2%. Deze is hoofdzakelijk het gevolg van gunstige evoluties m.b.t. de autocontrole en het aantal gerapporteerde gevallen van salmonellose per 100.000 inwoners. De conformiteit van producten blijft over het algemeen hoog met een gunstige evolutie voor Campylobacter op karkassen en versneden vlees