Activiteitenverslag 2023 van het FAVV - Sectorale bemonsteringsplannen

- Globale analyseresultaten - Sectorale bemonsteringsplannen

Sectorale bemonsteringsplannen

Laatst bijgewerkt op 23.04.2024

De Europese wetgeving voorziet dat bij de planning en uitvoering van officiële controles rekening wordt gehouden met de controles uitgevoerd door ondernemingen, indien zij de risico's op besmetting in de voedselketen kunnen verlagen. In deze optiek kan het FAVV zijn analyseprogramma aanpassen, rekening houdend met sectorale bemonsteringsplannen (SBP) die garanties bieden dat de voedselveiligheid op een hoog niveau blijft. x

Hiervoor moet het SBP aan het Wetenschappelijk Comité van het FAVV worden voorgelegd, rekening worden gehouden met zijn advies en moet er aan bepaalde bemonsterings- en analysevoorwaarden worden voldaan. De vermindering van het aantal officiële analyses berust op risicocriteria zoals de ernst van de gecontroleerde gevaren en de blootstelling van de consument.

In geval van een non-conformiteit worden corrigerende maatregelen genomen, en indien nodig wordt de meldingsplicht aan het FAVV toegepast.

Diervoeders

In 2023 telde het sectorale bemonsteringsplan van BFA (Belgian Feed Association) 212 deelnemers. Onder hen alle leden van BFA, maar al verschillende jaren nemen ook niet-leden uit het binnen- en buitenland deel. Bij afsluiting werd een performantie van 99% van de aanvankelijk 2.149 ingeplande analyses opgetekend. Meer dan 70% van de analyses werd uitgevoerd op diervoeders die worden aangekocht van een gecertificeerde bron (voedermiddelen, toevoegingsmiddelen, voormengsels en mineraalvoeders). De top 5 van de analyses bestaat uit mycotoxines/aflatoxine (410 analyses), pesticiden (302), dioxines en dioxineachtige PCB’s (184), zware metalen (147) en PCB niet-dioxineachtige (115).

Daarnaast wordt gescreend op tal van andere contaminanten: ambrosia, residuen van antibiotica, blauwzuur, chloramphenicol, enterobacteriaceae, GGO’s, melamine, moederkoren, onoplosbare onzuiverheden, polyaromatische koolwaterstoffen, PCB’s, schimmels, salmonella en theobromine.

Het bemonsteringsplan garandeert niet enkel de opvolging van diervoeders die worden aangekocht, maar ook van de productie van voormengsels en mengvoeders. Op dit laatste niveau werden analyses gepland voor salmonella, mycotoxines en zware metalen. In 2023 werden in dit kader 360 analyses gepland. De monitoring van voormengsels focust op zware metalen (58 analyses).

De volgende overschrijdingen werden vastgesteld:

in een monster van tarwestaal werd een overschrijding van MRL voor flutolanil gemeten en;
de norm voor aflatoxine B1 werd overschreden in twee monsters van zonnebloempitten.

Op basis van de analyseresultaten, de actualiteit of overschrijdingen kan het bemonsteringsplan snel worden geüpdatet. De werkgroep veiligheid en kwaliteit van levensmiddelen van de BFA komt ten minste om de drie maanden bijeen om het bemonsteringsplan te herzien.

Aardappelsector

Sinds 2005 voeren alle leden van Belgapom (Belgische aardappelhandel en -verwerkende industrie) een sectoraal bemonsteringsplan (SBP) uit. Dit plan werd in 2011 officieel goedgekeurd door het FAVV en bevat twee luiken: een luik contaminanten (gewasbeschermingsmiddelen en zware metalen) en een fytosanitair luik. Aan de basis van dit plan ligt een risicoanalyse en een brede screening gedurende meerdere jaren. De resultaten van dit SBP worden samen met het FAVV jaarlijks besproken en geëvalueerd.

In 2023 heeft Belgapom deelgenomen aan het Europees sectoraal bemonsteringsplan dat werd geïmplementeerd naar aanleiding van het verbod op chloorprofram in de EU en de vaststelling van een tijdelijke maximale residulimiet (MRL) die de contaminatie van aardappelopslagplaatsen dekt. In dit kader werden in 2023 146 monsters geanalyseerd op de aanwezigheid van chloorprofam. In 95% van de monsters werd geen enkel residu van chloorprofam gedetecteerd (<0,01 mg/kg). De monsters waarin een residu werd aangetroffen (5%) voldeden allemaal aan de tijdelijke MRL van 0,35 mg/kg vastgesteld in de Europese regelgeving.

Bovendien zijn er analyses van consumptieaardappelen en bijproducten bestemd voor de diervoederindustrie (aardappelschillen, voorgekookte aardappelchips...) uitgevoerd in het kader van het sectorale bemonsteringsplan van Belgapom en bij bedrijfsspecifieke analyses. De uitgevoerde analyses hadden betrekking op het opsporen van residuen van bestrijdingsmiddelen met behulp van multiresidumethoden, alsook op de analyse van lood (Pb) en cadmium (Cd). Onderstaande tabel geeft een overzicht van de uitgevoerde analyses.

	Aantal analyses	Conformiteit (%)	Vastgestelde non-conformiteit
Vastgestelde non-conformiteit
Residuen van bestrijdingsmiddelen	234	99,5	Tefluthrin (1)
Lood en cadmium	250 (Pb), 245 (Cd)	100 (Pb), 99,6 (Cd)	Cadmium (1)
Residuaire stromen (feed)
Lood, cadmium & chloorprofam	24	100	-

Het onderzoek naar ringrot en bruinrot werd ook uitgevoerd op 74 partijen consumptieaardappelen en 64 partijen pootgoed. In geen enkel monster werd een besmetting vastgesteld.