Activiteitenverslag 2019 van het FAVV - Autocontrolesystemen en sectorgidsen

Programmering van de controles Soorten controles Autocontrolesystemen en sectorgidsen

Resultaten per sector Primaire productie Plantaardige productie Dierlijke productie Slachtingen Visserij en aquacultuur Verwerking van producten Toelevering aan de landbouwsector Verwerking van levensmiddelen Distributie van producten Distributie van levensmiddelen Distributie van niet-levensmiddelen Horeca & Grootkeukens Contactmaterialen Etikettering Transport

Controles op intracommunautaire zendingen Controles bij invoer Levensmiddelen en diervoeders van niet-dierlijke oorsprong Levende dieren en vermeerderingsmateriaal Voedingsmiddelen van dierlijke oorsprong Planten en producten van plantaardige oorsprong Producten niet bestemd voor menselijke consumptie Versterkte Controles Meldingen en gevolgen van controles

Autocontrolesystemen en sectorgidsen

Afdrukbare versie |

Laatst bijgewerkt op 07.05.2020

Sinds 2005 moeten alle bedrijven actief in de voedselketen in hun inrichting een autocontrolesysteem implementeren om aan de consumenten een betere bescherming te bieden wat de voedselveiligheid betreft. Om de bedrijven te helpen aan deze verplichting te voldoen, worden door de beroepsorganisaties autocontrolegidsen opgesteld die door het FAVV gevalideerd worden.

Het FAVV moedigt al verscheidene jaren de sectorverenigingen aan om duidelijke en didactische gidsen op te stellen, wat ondertussen heeft geresulteerd in 36 goedgekeurde sectorgidsen. In 2019 werden er 6 revisies van gidsen goedgekeurd. Het betreft meer bepaald de G-002 Gids autocontrolesysteem zuivelindustrie, de G-014 Gids autocontrole: aardappelen-groenten-fruit verwerkende industrie en handel, de G-020 Autocontrolegids voor de maalderijen, de G-022 Gids autocontrole voor de sector van de biscuit-, chocolade-, praline-, suikergoed- en ontbijtgranenindustrie, de G-029 Autocontrole gids van de productiebedrijven van verpakt water, frisdranken, sappen en nectar en de G-040 Sectorgids voor de primaire productie.

Het FAVV helpt de opstellers van de sectorgidsen. Om het invoeren van de autocontrole in de bedrijven te vergemakkelijken, werden versoepelingen voorzien. Tot begin 2013 waren deze versoepelingen beperkt tot de KMO’s uit de distributie, de horeca en de micro-ondernemingen van de transformatiesector, maar sedert maart 2013 zijn de versoepelingen, via een nieuw ministerieel besluit, uitgebreid tot alle inrichtingen in de B2C-sector (Business to Consumer), ongeacht de grootte ervan. Deze versoepelingen maken het voor de bedrijven mogelijk om de HACCP-procedures die in de gids beschreven zijn over te nemen zodat zij zelf geen gevarenanalyse meer moeten uitvoeren. Dit vergemakkelijkt aanzienlijk het implementeren van de autocontrole in kleine bedrijven die over weinig personeel en wetenschappelijke expertise beschikken.

In augustus 2019 werden twee wijzigingen van het koninklijk besluit inzake autocontrole gepubliceerd. Zij voorzien onder meer in de eventuele verplichte validatie van het autocontrolesysteem - in het kader van export - in specifieke gevallen.

In 2014 heeft het FAVV een procedure geïntroduceerd die het mogelijk maakt voor beheerders van privésystemen om equivalentie aan te tonen met de gidsen. Equivalentie betekent dat bij een gunstige audit op basis van het equivalent systeem er geen extra audit meer nodig is op basis van de betrokken gids maar dat het geauditeerde bedrijf toch kan genieten van een bonus op de heffing van het FAVV en van de vermindering van de inspectiefrequentie door het FAVV. De equivalentie werd reeds aangetoond voor de Vegaplan Standaard in relatie tot de G-040, Sectorgids voor de primaire productie (modules A – plantaardige productie en B – ruwvoeder) en de FCA-standaard (Feed Chain Alliance, voorheen GMP diervoeders) in relatie tot de G-001, Autocontrolegids diervoeders en de Vegaplan Standaard voor de Aannemers van Land- en Tuinbouwwerken in relatie tot de G-033 Sectorgids autocontrole voor de aannemers van Land- en Tuinbouwwerken voor de Primaire Plantaardige Productie. In 2019 werd aanvullend de equivalentie aangetoond voor de Vegaplan Standaard Niet-eetbare Tuinbouwteelten in relatie tot de G-040, Sectorgids voor de primaire productie (modules D – niet eetbare planten) en de G-043, Generische autocontrolegids voor de groothandel in niet-eetbare tuinbouwproducten. Meer details omtrent de betrokken versies die equivalent zijn, zijn terug te vinden via de website.

Bedrijven die hun autocontrolesysteem hebben laten valideren, genieten van een verlaging van de inspectiefrequentie door het FAVV en van een lagere jaarlijkse heffing. De audits zijn gebaseerd op de goedgekeurde autocontrolegidsen en worden uitgevoerd aan de hand van checklists die door het FAVV zijn opgesteld in overleg met de vertegenwoordigers van de betrokken beroepsverenigingen. Voor enkele activiteiten die nog niet door een gids gedekt zijn (er is een gids beschikbaar voor meer dan 99% van de operatoren) heeft het FAVV specifieke instrumenten uitgewerkt om de bedrijven te helpen.

In de sectoren waarvoor er een gids bestaat, worden de audits eventueel door het FAVV maar doorgaans door geaccrediteerde en erkende certificeringsinstellingen (OCI’s) uitgevoerd. Hiervoor kan er een beroep worden gedaan op 16 erkende OCI’s, dit is 1 meer ten opzichte van 2018. Gelijktijdig met de audits voor de validatie van de autocontrole kunnen deze OCI’s audits uitvoeren op basis van privélastenboeken. Door deze “gecombineerde audits” kunnen de kosten worden verlaagd.

Het aantal bedrijven die hun autocontrolesysteem laten valideren met gunstig gevolg gaat voortdurend in stijgende lijn. Dit toont de doeltreffendheid van het doorgevoerde beleid aan.

Eind 2019 beschikten 25.046 inrichtingen over een gevalideerd autocontrolesysteem voor al hun activiteiten.

De meeste validaties zijn terug te vinden in de sector van de primaire productie, gevolgd door de distributiesector.

In 2012 werd de FAVV-smiley, die tot dan enkel bestemd was voor restaurants en grootkeukens, uitgebreid naar alle inrichtingen uit de sector B2C die over een gevalideerd autocontrolesysteem beschikken. Eind 2012 afficheerden 1.262 vestigingseenheden een FAVV-smiley. Eind 2019 zijn er dat ondertussen 3.771. De smiley wordt afgeleverd door de OCI die de audit uitvoert en blijft 3 jaar geldig. De lijst van deze bedrijven kan geraadpleegd worden op de website.

De resultaten van de door het FAVV uitgevoerde controles zijn duidelijk gunstiger in de bedrijven met een gevalideerd autocontrolesysteem (ACS).