www.favv.be       FAVV - ACTIVITEITENVERSLAG 2019
Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen
A tot Z
FR NL



Residuen van bestrijdingsmiddelen Afdrukbare versie   |   Laatst bijgewerkt op 22.06.2020

Het gebruik van bestrijdingsmiddelen bij de teelt van groenten, fruit en akkerbouwproducten kan aanleiding geven tot de aanwezigheid van residuen in levensmiddelen en diervoeder. De maximale residulimieten (MRL) zijn vastgelegd in de Europese wetgeving zodat het correct gebruik van de bestrijdingsmiddelen kan worden nagegaan (gebruik van erkende producten in de teelt, naleving van de dosissen en de termijnen vóór de oogst) om zo de gezondheid van de consument te beschermen. MRL zijn geen toxicologische limieten. Een overschrijding van de MRL betekent niet noodzakelijk - en zelfs zelden - een gevaar voor de consument, maar is het teken van verkeerd gebruik van het bestrijdingsmiddel. De levensmiddelen en diervoeders waarvan het residugehalte de MRL overschrijdt, mogen niet op de markt worden gebracht.

Het controleprogramma voor residuen van bestrijdingsmiddelen werd uitgewerkt op basis van het risico en schenkt bijzondere aandacht aan levensmiddelen en diervoerders die MRL-overschrijdingen kunnen vertonen. De monsters worden geanalyseerd aan de hand van methodes die toelaten om meer dan 600 verschillende residuen op te sporen. In geval van overschrijding van de MRL wordt een risicobeoordeling uitgevoerd. Indien het levensmiddel wordt verdeeld en potentieel gevaarlijk blijkt voor consument en/of dier, dan worden alle noodzakelijke maatregelen getroffen om de consumptie van deze levensmiddelen te vermijden (uit de handel nemen, persbericht en terugroeping van de producten in dit geval). Er wordt ook een inspectie uitgevoerd bij de verantwoordelijke (de Belgische producent of invoerder) om de reden(en) van de overschrijding van de MRL te bepalen en er worden bijkomende analyses uitgevoerd. Afhankelijk van de ernst van de inbreuk ontvangt de verantwoordelijke ondernemer een waarschuwing of een boete.

In toepassing van verordening (EG) 669/2009 zijn ook tijdelijke verscherpte controles van toepassing op een twintigtal producten uit onder meer Oeganda, de Dominicaanse Republiek, Kenia, Egypte en China.

Hieronder volgt een algemeen overzicht van de resultaten van de controle op bestrijdingsmiddelenresiduen. Een gedetailleerder verslag wordt jaarlijks opgesteld als onderdeel van de Europese rapportage van de controleresultaten aan de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA).



Algemene resultaten van de analyses van residuen van bestrijdingsmiddelen


Aantal missies Aantal operatoren
3.314 1.673


Matrix Controlemotief Aantal monsternemingen Gunstige monsternemingen* (%) Gunstige monsternemingen* 2019 vs 2018 (%)
Diervoeders Controleplan** 159 98,7 -1,3
Opvolging van non-conformiteiten***
1 100 /
Babyvoeding Controleplan**
95 98,9 -1,1
Water Food en Non-Food Controleplan** 164 100 +0,7
Opvolging van non-conformiteiten*** 2 100 =
Groenten, fruit, granen en andere plantaardige producten Controleplan** 2.126 98,1 +0,1
Verordening 669/2009**** 350 86,3 -6,5
Opvolging van non-conformiteiten*** 119 82,4 +13,2
Producten van dierlijke oorsprong Controleplan** 1.193 99,7 -0,1
Verwerkte producten van plantaardige oorsprong Controleplan** 242 99,6 +2,7
Verordening 669/2009**** 1 100 =
Opvolging van non-conformiteiten*** 1 100 /
Totaal 4.452 97,3 -0,4

* rekening houdend met de onzekerheid van het resultaat
** monsters die worden geanalyseerd in het kader van het controleprogramma waarbij monsters steekproefsgewijs genomen worden
*** gerichte monsters die geanalyseerd worden naar aanleiding van non-conformiteiten die worden vastgesteld in het controleplan, klachten...
**** gerichte monsters die geanalyseerd worden in het kader van de versterkte controles bij invoer


Het globaal conformiteitspercentage van de bemonsteringen op residuen van pesticiden dat werd vastgesteld in 2019 lag net iets lager dan het percentage dat werd vastgesteld in 2018 (-0,4%).



Monsternemingen in het kader van het controleplan (groenten, fruit, granen en andere plantaardige producten)

Matrice Aantal monsternemingen Monsternemingen met ten minste één residu (%) Gunstige monsternemingen (%) Gunstige monsternemingen*
2019 vs. 2018 (%)
Citrusfruit 104 98,1 99,0 -1,0
Pitvruchten 45 95,6 100 =
Steenvruchten 42 95,2 100 =
Bessen en klein fruit 256 91,4 100 +0,7
Tuinkruiden 54 90,7 85,2 -7,4
Bladgroenten 89 84,3 100 +1,7
Paddenstoelen 40 80,0 100 +5,0
Stengelgroenten 138 66,7 95,7 -1,1
Bolgroenten 94 62,8 100 =
Vruchtgroenten 290 59,7 99,3 -1,0
Thee & infusies 176 58,0 96,0 +1,1
Wortelgroenten en knolgroenten 216 52,8 99,1 +0,3
Divers fruit 133 50,4 97,0 +1,1
Peulvruchten 122 46,7 96,7 -1,8
Granen 91 41,8 100 -4,0
Andere plantaardige producten (Tuinbonen, oliehoudende & specerijen) 145 40,0 95,2 -1,2
Kolen 91 35,2 100 -1,7
Totaal 2.126 64,3 98,1 +0,1

64,3 % van de stalen van fruit, groenten, granen en andere plantaardige producten bevatten één of meerdere residuen van pesticiden. 98,1% hiervan volgden de MRL vastgelegd in de wetgeving (vergelijkbaar met 2018).



Conformiteiten volgens de oorsprong van de levensmiddelen in het kader van het controleplan (fruit, groenten, granen en andere plantaardige producten)

Oorsprong van de producten Gunstige monsternemingen (%)
België 99,2
Lidstaten EU 99,0
Derde landen 95,7

Net zoals de vorige jaren is het percentage conforme resultaten hoger voor producten afkomstig uit België en Europa dan voor producten geïmporteerd uit derde landen. De belangrijkste producten die niet voldeden aan de maximumwaarden voor residuen van bestrijdingsmiddelen waren verse kruiden (koriander, munt, basilicum, bieslook) die uit derde landen werden ingevoerd (Cambodja, Marokko, de Dominicaanse Republiek), thee en kruidenthee en selderij.



Monsternemingen in het kader van de opvolging van non-conformiteiten (groenten, fruit, granen en andere plantaardige producten)

Matrix Aantal monsternemingen Gunstige monsternemingen (%) Niet-conforme levensmiddelen
Tuinkruiden 37 75,7 Munt, peterselie, koriander, bieslook
Divers fruit 21 85,7 Papayas
Oliehoudende zaden 18 100 -
Peulvruchten 17 52,9 Bonen
Vruchtgroenten 10 90,0 Aubergines
Andere 16 100 -
Totaal 119 82,4% -


Deze monsters vormden een hoog risico op non-conformiteiten, aangezien ze werden geanalyseerd nadat er non-conformiteiten werden aangetroffen in het kader van het controleplan, klachten of RASFF-berichten. De vastgestelde non-conformiteiten hadden bijna uitsluitend betrekking op levensmiddelen ingevoerd uit derde landen. Er wordt een verbetering vastgesteld van het conformiteitspercentage van deze monsternemingen t.o.v. 2018.



Monsternemingen in het kader van de verhoogde controles bij invoer (verordening 669/2009)

Oorsprong Aantal monsternemingen Gunstige monsternemingen (%) Niet-conforme levensmiddelen
Oeganda 147 82,3 Paprika’s
Kenia 70 97,1 Bonen
Dominicaanse Republiek 62 79,0 Bonen en Aubergines
China 33 93,9 Thee
Egypte 16 100 -
Turkije 7 100 -
Vietnam 7 85,7 Paprika’s
India 4 100 -
Pakistan 4 0,0 Paprika’s
Benin 1 100 -
Totaal 351 86,3 -



Andere producten

Voor de andere onderzochte soorten producten bedroeg het MRL-conformiteitspercentage meer dan 98,5%. De vastgestelde non-conformiteiten hadden betrekking op één monster gedroogde druiven, één monster van plantaardig babyvoedsel, vier honingmonsters en twee diervoeders (granen).



RASFF-berichten

Het FAVV heeft in 2019 via het Europees waarschuwingssysteem RASFF 16 non-conformiteiten gemeld betreffende MRL die een potentieel gevaar vormden voor de gezondheid van de consument. Deze non-conformiteiten werden gedetecteerd tijdens officiële controles van het FAVV of bij analyses in het kader van de autocontrole van de onderneming. Deze producten werden van de markt gehaald en, indien nodig, teruggeroepen van bij de consumenten (zie onderstaande tabel).

Herkomst Controlemotief Aantal meldingen Betrokken producten Problematische residuen
België Autocontrole 3 Groene kool Tebuconazool
Spinazie Dimethoaat & omethoaat
Courgettes Heptachloor
Kameroen Officiële controle 1 Gedroogde bonen Chloorpyrifos, malathion, pirimiphos-methyl & lambda-cyhalothrine
Costa Rica Officiële controle 1 Ananas Omethoaat
Ghana Officiële controle 1 Ananas Ethefon
Frankrijk Officiële controle 1 Aardappelen Flonicamide & thiabendazool
1 Diervoeders (tarwe) Deltamethrin
Autocontrole 1 Diervoeders (rijstmeel) Deltamethrin & tricyclazole
India Officiële controle 3 Rijst Thiamethoxam & tricyclazole
Israël Officiële controle 1 Peterselie Dithiocarbamaat
Dominicaanse Republiek Officiële controle (669) 2 Aubergines Carbofuran
1 Bonen Dimethoaat & omethoaat
   
Onze opdracht is te waken over de veiligheid in de voedselketen en de kwaliteit van ons voedsel, ter bescherming van de gezondheid van mens, dier en plant.

ONZE SITES : - FAVV Professionelen
- FAVV Consumenten
- De smiley
- Wetenschappelijk Comité
- Foodweb
- FAVV Enquêtes
CONTACT :
- De woordvoerders
- Lokale controle-eenheden (LCE)
- Interne en externe laboratoria
- Het meldpunt voor de consument
- De ombudsdienst voor de operatoren