Activiteitenverslag 2021 van het FAVV - Sectorale bemonsteringsplannen

- Globale analyseresultaten - Sectorale bemonsteringsplannen

Sectorale bemonsteringsplannen

Laatst bijgewerkt op 12.05.2022

De Europese wetgeving voorziet dat bij de planning en uitvoering van officiële FAVV-controles rekening wordt gehouden met de controles die worden uitgevoerd door ondernemingen zelf, indien zij de risico's op besmetting in de voedselketen kunnen verlagen. In deze optiek kan het FAVV zijn analyseprogramma aanpassen door rekening te houden met sectorale bemonsteringsplannen (SBP) die garanties bieden dat de voedselveiligheid op een hoog niveau blijft.

Hiervoor moet het SBP aan het Wetenschappelijk Comité van het FAVV worden voorgelegd, zodat rekening kan worden gehouden met zijn advies en moet er aan bepaalde bemonsterings- en analysevoorwaarden worden voldaan. De vermindering van het aantal officiële FAVV-analyses berust op risicocriteria, zoals de ernst van de gecontroleerde gevaren en de blootstelling van de consument.

In geval van een non-conformiteit worden corrigerende maatregelen genomen en indien nodig wordt de meldingsplicht aan het FAVV toegepast.

Diervoeders

In 2021 telde het sectorale bemonsteringsplan van BFA (Belgian Feed Association) 225 deelnemers. Onder hen alle leden van BFA, maar al verschillende jaren nemen ook niet-leden uit het binnen- en buitenland deel. Bij afsluiting werd een performantie van 99% van de aanvankelijk 2.159 ingeplande analyses opgetekend. Meer dan 70% van de analyses werd uitgevoerd op diervoeders die worden aangekocht van een gecertificeerde bron (voedermiddelen, toevoegingsmiddelen, voormengsels en mineraalvoeders). De top 5 van de analyses bestaat uit mycotoxines/aflatoxine (493 analyses), pesticiden (362), dioxines en dioxineachtige PCB’s (191), zware metalen (157) en PCB (niet-dioxineachtige) (122).

Daarnaast wordt gescreend op tal van andere contaminanten: ambrosia, residuen van antibiotica, blauwzuur, chloramphenicol, enterobacteriaceae, GGO’s, melamine, moederkoren, onoplosbare onzuiverheden, polyaromatische koolwaterstoffen, PCB’s en schimmels.

Het bemonsteringsplan garandeert niet enkel de opvolging van diervoeders die worden aangekocht, maar ook van de productie van voormengsels en mengvoeders. Op dit laatste niveau werden analyses gepland voor salmonella, mycotoxines en zware metalen. In 2021 werden in dit kader 361 analyses gepland. De monitoring van voormengsels focust op zware metalen (59 analyses).

De volgende overschrijdingen werden vastgesteld:

in een monster van gedroogde algen werd een overschrijding van de norm voor cadmium gemeten;
de norm voor aflatoxine B1 werd overschreden in een monster van rijstzemelen;
er werden twee overschrijdingen van de normen voor residuen van pesticiden vastgesteld: de stoffen Bifenyl en Chloor(ethyl)pyrifos werden eenmaal aangetroffen in sesamzaad en Flutolanil werd aangetroffen in een monster van tarwe.

Op basis van de analyseresultaten, de actualiteit of overschrijdingen kan het bemonsteringsplan snel worden geüpdatet. Bovendien evalueert de BFA het bemonsteringsplan minstens om de drie maanden. Omwille van meldingen van een toename van het aflatoxine B1-gehalte in maïs in het zuidwesten van Frankrijk werd in 2021 bijkomend toezicht op deze parameter voorzien voor maïs uit Frankrijk.

Aardappelsector

Sinds 2005 voeren alle leden van Belgapom (Belgische aardappelhandel en -verwerkende industrie) een sectoraal bemonsteringsplan (SBP) uit. Dit plan werd in 2011 officieel goedgekeurd door het FAVV en bevat twee luiken: een luik contaminanten (gewasbeschermingsmiddelen en zware metalen) en een fytosanitair luik. Aan de basis van dit plan ligt een risicoanalyse en een brede screening gedurende meerdere jaren. De resultaten van dit SBP worden samen met het FAVV jaarlijks besproken en geëvalueerd.

In 2020 heeft Belgapom deelgenomen aan het Europees sectoraal bemonsteringsplan dat werd geïmplementeerd naar aanleiding van het verbod op chloorprofram in de EU en de vaststelling van een tijdelijke maximale residulimiet (MRL) die de contaminatie van aardappelopslagplaatsen dekt. In dit kader werden 913 monsters geanalyseerd op de aanwezigheid van chloorprofam. 97,7% van de monsters waren conform.

Daarenboven zijn via het sectoraal bemonsteringsplan van de in 2020 geoogste aardappelen 100 partijen consumptieaardappelen geanalyseerd voor multiresiduen, 177 partijen voor cadmium (Cd) en lood (Pb), en werden eveneens 23 stalen van nevenstromen voor de voederindustrie (aardappelschillen, voorgebakken aardappelsnippers,…) op CIPC (chloorprofam), Cd en Pb onderzocht. Alle resultaten waren conform. Bij de bedrijfseigen monsters was er 1 vaststelling van chloorpyrifos boven de MRL.

Het onderzoek naar ringrot en bruinrot werd ook uitgevoerd op 76 partijen consumptieaardappelen en 84 partijen pootgoed. In geen enkel monster werd een besmetting vastgesteld.