FAVV - Newsletter voor de dierenartsen

10/10/2025

OOK IN BELGIË WEST NILE VIRUS VASTGESTELD

Het West-Nijlvirus (WNV) is voor het eerst in België gedetecteerd bij wilde kraaiachtigen. De monsters werden in augustus genomen in het kader van het OH4Surveillance project dat al enkele jaren loopt.

West Nile Virus

Het WNV is een virus van het geslacht Flavivirus dat oorspronkelijk afkomstig is uit Afrika waar het voor het eerst werd vastgesteld in de Westnijlregio in Oeganda.
Het virus wordt overgedragen door muggen, voornamelijk van het geslacht Culex (vooral C. pipiens), onze huis-, tuin- en keukenmug, en blijft in de natuur bestaan door een overdrachtscyclus van muggen naar vogels en weer terug. Muggen raken besmet wanneer ze een besmette vogel bijten en er bloed van afnemen. Paarden en de mens worden op dezelfde manier eerder accidenteel besmet.
Mensen, paardachtigen (zoals paarden en ezels) en andere zoogdieren worden beschouwd als doodlopende gastheren omdat ze het WNV niet overdragen. Wanneer ze besmet zijn, is de virusconcentratie in hun bloed te laag om andere muggen te infecteren. Het heeft derhalve geen zin om specifieke bestrijdingsmaatregelen te nemen bij besmette paarden.

Bij de mens verloopt 80% van de infecties asymptomatisch. In 20% van de gevallen manifesteert zich een griepachtig syndroom en kan het neurologische symptomen veroorzaken (ongeveer 1/150 gevallen) met een geschat sterftecijfer van 7-9%. Ook bij paarden verlopen de meeste infecties zonder symptomen. Een minderheid van de besmette dieren vertoont griepachtige symptomen met koorts en eetlustvermindering. Ongeveer 10% van de paarden met griepachtige symptomen ontwikkelt ook zenuwsymptomen zoals coördinatiestoornissen en krampen. Zwaar aangetaste paarden zijn volledig uitgeput, blijven liggen en sterven uiteindelijk.

Geografische verspreiding

WNV komt sinds de jaren '60 voor in Europa. De circulatie van het virus in Europa is de afgelopen vijftien jaar sterk veranderd met een heropleving van het virus eind jaren '90, gevolgd door een uitzonderlijke toename in Europa in de afgelopen vijf jaar. Jaarlijks zijn er nieuwe Europese gebieden besmet geraakt, in Italië, Griekenland en meer in het algemeen in de Balkan. Sedert 2018 komt WNV ook voor in Duitsland. In 2025 hebben 9 Europese landen 652 gevallen bij de mens gerapporteerd.

Aangifteplichtige ziekte

Volgens de Belgische en EU-wetgeving (Animal Health Law) moeten WNV-infecties bij dieren en mensen door de lidstaten worden gemeld. Het EU-beleid inzake overdraagbare ziekten is gericht op surveillance, snelle opsporing en snelle respons.

Paardenhouders die bovenstaande symptomen vaststellen bij hun dieren, nemen dus onmiddellijk contact op met een erkende dierenarts. De dierenarts meldt elke verdenking aan de lokale controle-eenheid van het FAVV.

Preventie

Het is aangeraden paarden te vaccineren tegen WNV. Er zijn in ons land 2 vergunde vaccins voor paarden op de markt. De primovaccinatie komend najaar en winter wordt best afgerond vóór de start van het volgende muggenseizoen, d.w.z. vóór eind mei.